Đăng ký khai sinh cho trẻ em là công dân Việt Nam sinh ra tại nước ngoài - Luật sư Đà Nẵng

Việc đăng ký khai sinh cho trẻ em Việt Nam sinh ra tại nước ngoài được thực hiện theo các quy định của Thông tư 07/2023/TT-BNG ngày 29/12/2023 hướng dẫn đăng ký và quản lý hộ tịch tại Cơ quan đại diện ngoại giao, Cơ quan đại diện lãnh sự của Việt Nam ở nước ngoài do Bộ trưởng Bộ Ngoại giao ban hành có hiệu lực từ ngày 15/02/2024 và các quy định liên quan.

Khai sinh là một trong các sự kiện hộ tịch của một cá nhân theo điểm a khoản 1 Điều 3 Luật Hộ tịch năm 2014. Theo đó việc đăng ký khai sinh là một nội dung trong đăng ký hộ tịch – việc cơ quan nhà nước có thẩm quyền xác nhận hoặc ghi vào Sổ hộ tịch các sự kiện hộ tịch của cá nhân, tạo cơ sở pháp lý để Nhà nước bảo hộ quyền, lợi ích hợp pháp của cá nhân, thực hiện quản lý về dân cư. Theo Điều 15, Luật Hộ tịch 2014 quy định trách nhiệm đăng ký khai sinh cho trẻ em thì trong thời hạn 60 ngày kể từ ngày sinh con, cha hoặc mẹ có trách nhiệm đăng ký khai sinh cho con; trường hợp cha, mẹ không thể đăng ký khai sinh cho con thì ông hoặc bà hoặc người thân thích khác hoặc cá nhân, tổ chức đang nuôi dưỡng trẻ em có trách nhiệm đăng ký khai sinh cho trẻ em.

Thứ nhất, về thẩm quyền đăng ký khai sinh cho trẻ em Việt Nam sinh ra tại nước ngoài

Theo quy định tại Điều 6 Thông tư 07/2023/TT-BNG, Cơ quan đại diện ở khu vực lãnh sự nơi cha hoặc mẹ của trẻ em cư trú hoặc nơi trẻ em sinh ra thực hiện việc đăng ký khai sinh cho trẻ em sinh ra tại nước ngoài, tuy nhiên chỉ khi trẻ em chưa được đăng ký khai sinh tại cơ quan có thẩm quyền nước ngoài và phải thuộc một trong các trường hợp sau:

– Có cha và mẹ là công dân Việt Nam;

– Có cha hoặc mẹ là công dân Việt Nam, còn người kia là người không quốc tịch;

– Có mẹ là công dân Việt Nam còn cha không rõ là ai;

– Có cha hoặc mẹ là công dân Việt Nam, người kia là công dân nước ngoài, cha và mẹ có văn bản thỏa thuận lựa chọn quốc tịch Việt Nam cho con khi đăng ký khai sinh.

Theo Khoản 2 Điều 2, Khoản 1, 2, 3 Điều 4 Luật Cơ quan đại diện nước cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam ở nước ngoài năm 2009 Cơ quan đại diện bao gồm:

Cơ quan đại diện ngoại giao: Đại sứ quán.
Cơ quan đại diện lãnh sự: Tổng Lãnh sự quán và Lãnh sự quán.
Cơ quan đại diện tại tổ chức quốc tế: Phái đoàn thường trực, Phái đoàn, Phái đoàn quan sát viên thường trực và cơ quan có tên gọi khác thực hiện chức năng đại diện của Nhà nước Việt Nam tại tổ chức quốc tế liên chính phủ

Theo Khoản 2 Điều 7 Thông tư 07/2023/TT-BNG, trường hợp đối với những nước mà Việt Nam có từ hai Cơ quan đại diện trở lên thì thẩm quyền đăng ký hộ tịch thuộc Cơ quan đại diện ở khu vực lãnh sự mà người yêu cầu cư trú.

Mặt khác, theo Khoản 3 Điều 7 Thông tư 07/2023/TT-BNG, đối với những nước hoặc vùng lãnh thổ chưa có Cơ quan đại diện thì việc đăng ký hộ tịch được thực hiện tại Cơ quan đại diện tại nước kiêm nhiệm hoặc Cơ quan đại diện thuận tiện nhất.

Thứ hai, về hồ sơ đăng ký khai sinh cho trẻ em Việt Nam tại nước ngoài

Theo Khoản 1, Điều 7 Thông tư 07/2023/TT-BNG, người yêu cầu đăng ký khai sinh cần chuẩn bị các giấy tờ sau:

– Tờ khai đăng ký khai sinh (theo mẫu);

– Giấy chứng sinh hoặc giấy tờ khác do cơ quan có thẩm quyền nước ngoài cấp, xác nhận về việc trẻ em được sinh ra và quan hệ mẹ – con. Trong trường hợp không có các giấy tờ nêu trên thì nộp văn bản của người làm chứng xác nhận về việc sinh; nếu không có người làm chứng thì phải có giấy cam đoan về việc sinh.

– Văn bản của cha mẹ thỏa thuận lựa chọn quốc tịch Việt Nam cho con đối với trường hợp trẻ em có cha hoặc mẹ là công dân Việt Nam còn người kia là người nước ngoài.

Trường hợp cha, mẹ không nộp hồ sơ trực tiếp thì chữ ký trên văn bản thỏa thuận lựa chọn quốc tịch phải được chứng thực hợp lệ.

– Trường hợp cha, mẹ của trẻ đã đăng ký kết hôn thì phải xuất trình giấy tờ chứng minh quan hệ hôn nhân trừ trường hợp cả cha, mẹ trẻ em đều là công dân Việt Nam, có số định danh cá nhân, đã đăng ký kết hôn hoặc ghi vào sổ việc đăng ký kết hôn tại cơ quan có thẩm quyền của Việt Nam và Cơ quan đại diện đã kết nối với Cơ sở dữ liệu hộ tịch điện tử.

Lưu ý: Theo Khoản 4, Điều 4 Thông tư 07/2023/TT-BNG, giấy tờ do cơ quan có thẩm quyền của nước sở tại cấp sử dụng để đăng ký hộ tịch tại Cơ quan đại diện không phải hợp pháp hóa lãnh sự. Tuy nhiên trường hợp có nghi ngờ về tính xác thực của giấy tờ, Cơ quan đại diện có thể yêu cầu giấy tờ phải được chứng nhận lãnh sự của cơ quan có thẩm quyền. Giấy tờ do cơ quan có thẩm quyền của nước thứ ba cấp sử dụng để đăng ký hộ tịch tại Cơ quan đại diện phải được hợp pháp hóa và giấy tờ bằng tiếng nước ngoài phải được dịch sang tiếng Việt hoặc tiếng Anh, công chứng bản dịch hoặc chứng thực chữ ký người dịch theo quy định.

Thứ ba, về thủ tục đăng ký khai sinh cho trẻ em là công dân Việt Nam tại nước ngoài

Theo Điều 4 Thông tư 07/2023/TT-BNG, thủ tục đăng ký khai sinh cho trẻ em là công dân Việt Nam tại nước ngoài như sau:

Bước 1: Người yêu cầu nộp bộ hồ sơ như trên đến cơ quan đại diện có thẩm quyền theo quy định. Hồ sơ đăng ký khai sinh có thể được nộp trực tiếp hoặc qua đường bưu điện hoặc gửi qua hệ thống đăng ký hộ tịch trực tuyến.

Khi có yêu cầu giải quyết thủ tục đăng ký hộ tịch tại Cơ quan đại diện, người yêu cầu phải xuất trình bản chính một trong các giấy tờ sau đây: hộ chiếu hoặc giấy tờ có giá trị thay thế hộ chiếu, chứng minh nhân dân, thẻ căn cước công dân, Thẻ căn cước hoặc giấy tờ khác có dán ảnh và thông tin cá nhân do cơ quan có thẩm quyền cấp còn giá trị sử dụng (sau đây gọi là giấy tờ tùy thân) để chứng minh nhân thân; giấy tờ chứng minh đang cư trú tại nước sở tại (nếu có). Cơ quan đại diện kiểm tra, chụp và xác nhận bản chụp đã đối chiếu đúng với bản chính để lưu hồ sơ. Trường hợp gửi hồ sơ qua đường bưu điện thì nộp bản sao các giấy tờ nêu trên đã được chứng thực hợp lệ.

Trường hợp người yêu cầu là công dân Việt Nam và đã được cấp thẻ Căn cước công dân hoặc thẻ Căn cước có số định danh cá nhân thì có thể xuất trình bản chính giấy tờ đó (nếu nộp trực tiếp) hoặc nộp bản chụp giấy tờ này (nếu nộp qua đường bưu điện hoặc gửi qua hệ thống đăng ký hộ tịch trực tuyến) để chứng minh nhân thân khi cơ sở hạ tầng kỹ thuật cho phép Cơ quan đại diện kết nối với Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư.

Căn cứ theo Khoản 1 Điều 2 Thông tư 04/2020/TT-BTP, người yêu cầu đăng ký khai sinh có thể uỷ quyền cho người khác thực hiện thay nhưng phải lập thành văn bản và được chứng thực theo quy định pháp luật. Trường hợp người được ủy quyền là ông, bà, cha, mẹ, con, vợ, chồng, anh, chị, em ruột của người ủy quyền thì văn bản ủy quyền không phải chứng thực.

Bước 2: Theo Khoản 2 Điều 7 Thông tư 04/2020/TT-BTP, ngay sau khi tiếp nhận hồ sơ, cán bộ lãnh sự có trách nhiệm kiểm tra toàn bộ hồ sơ, đối chiếu các thông tin trong hồ sơ; nếu thấy thông tin khai sinh đầy đủ và hợp lệ, cán bộ lãnh sự ghi nội dung khai sinh vào sổ đăng ký khai sinh; trình Thủ trưởng Cơ quan đại diện ký Giấy khai sinh.

Bước 3: Nhận kết quả:

Theo Khoản 6, Điều 4 Điều 2 Thông tư 04/2020/TT-BTP, đối với việc khai sinh, người yêu cầu đăng ký hộ tịch phải có mặt tại Cơ quan đại diện để ký vào Sổ hộ tịch và nhận kết nhận kết quả.

Theo Luật sư Thảo Nguyên

………………….

Luật sư tại Đà Nẵng:

Tầng 2 Tòa nhà Thư Dung Plaza, 87 Nguyễn Văn Linh, phường Phước Ninh, Quận Hải Châu, thành phố Đà Nẵng

Luật sư tại Huế:

366 Phan Chu Trinh, phường An Cựu, quận Thuận Hoá, Thành phố Huế

Luật sư tại TP. Hồ Chí Minh:

Tầng 8, Toà nhà Bluesea, số 205B Hoàng Hoa Thám, phường 6, quận Bình Thạnh, thành phố Hồ Chí Minh

Luật sư tại Hà Nội:

Tầng 2, Star Tower, số 68 Dương Đình Nghệ, phường Yên Hoà, quận Cầu Giấy, thành phố Hà Nội

Luật sư tại Nghệ An:

Quốc lộ 1A, Khối 11, phường Quỳnh Xuân, Hoàng Mai, tỉnh Nghệ An