[NGHIÊN CỨU LUẬT MỖI NGÀY] – Hủy án Xét xử vắng mặt bị đơn khi triệu tập chưa hợp lệ - Luật sư Đà Nẵng

NHẬN ĐỊNH CỦA TÒA ÁN:

[1]. Về nội dung:

Qua nội dung vụ án, nhận thấy vấn đề cần xác định rõ trong các quan hệ tranh chấp giữa các bên, đó là số tiền các bên giao nhận tổng cộng 650.000.000 đồng, thực chất là tiền cho vay hay tiền tạm ứng mua bán tiêu.

Nhận thấy, theo tài liệu mà nguyên đơn cung cấp, bút lục 82 có nội dung: “21/6/17 Chú Q gửi tiêu…vay 150.000.000đ…”, không có chữ ký của ông Q, còn bút lục 83 có nội dung: “21/6/2017, ông Q Buôn Chua ứng 150.000.000đ…”, chứ không phải vay tiền, có chữ ký của ông Q; trong khi đó tại tài liệu mà bị đơn cung cấp, bút lục 21 có nội dung: “21/06/17 3529,7 kg vay 150.000.000 đ…” nhưng lại được thể hiện trên văn bản là Hóa đơn mua hàng của Công ty THHH một thành viên Bích – Th với ông Q.

Mặt khác, đối với khoản tiền ngày 22/4/2017, 21/6/2017, tại tài liệu bút lục 82 do nguyên đơn cung cấp thể hiện việc ghi “lãi 1,5” phía sau cụm từ “Q gửi tiêu”, chứ không phải ghi phía sau cụm từ số tiền vay, cho nên việc cho rằng “lãi suất” trên tính đối với “số tiền vay” là không đủ cơ sở.

Trong khi đó, theo tài liệu bút lục 21 do bị đơn cung cấp, cho thấy khi ông Q giao tiêu thì Công ty TNHH một thành viên Bích -Th cung cấp Hóa đơn mua hàng cho ông Q, trong đó số tiền ông Q nhận được viết trong cùng Hóa đơn mua hàng của Công ty, bên dưới hóa đơn là phần ký nhận của “người mua”, chứ không viết riêng thành giấy vay tiền độc lập.

Hơn nữa, tại Bản tự khai ngày 10/4/2019 (bút lục 08) cũng như Đơn khởi kiện ngày 21/02/2019 (bút lục 03), nguyên đơn thừa nhận: “Gia đình tôi 5 mở đại lý thu mua cà phê, tiêu, nông sản…Ông Trương Q là bạn hàng thường xuyên mua bán với gia đình tôi. Năm 2017 ông Q nhiều lần ứng tiền của tôi để thu mua cà phê, tiêu nhưng sau đó không trả cho tôi. Tổng số tiền ông Q còn nợ của tôi 650.000.000…”.

Như vậy, Tòa án cần phải làm rõ những tình tiết, mâu thuẫn trên, cần thiết tiến hành xác minh thói quen, tập quán giao dịch tại địa phương, làm cơ sở giải quyết vụ án một cách chính xác, thỏa đáng.

Tòa án cấp sơ thẩm, phúc thẩm chưa xác minh, làm rõ, xem xét, đánh giá toàn diện những vấn đề trên mà đã cho rằng ông Q vay của bà Th số tiền tổng cộng là 650.000.000đ là chưa đủ cơ sở vững chắc.

[2]. Về tố tụng:

Ông Nguyên Xuân Ph được Tòa án cấp sơ thẩm, phúc thẩm xác định là người tham gia tố tụng với tư cách là người đại diện theo ủy quyền của bị đơn, cho nên Tòa án phải có nghĩa vụ thực hiện việc cấp, tống đạt, thông báo văn bản tố tụng cho ông Ph theo quy định tại Điều 170 của Bộ luật Tố tụng dân sự. Quá trình tiến hành tố tụng, Tòa án huyện C ra quyết định hoãn phiên tòa ngày 05/9/2019, do khi gửi giấy triệu tập xét xử, Tòa án ghi không đúng địa chỉ nên ông Ph không nhận được (bl 68), thời gian mở lại phiên tòa vào ngày 07/10/2019. Ngày 20/9/2019, Tòa án gửi Giấy triệu tập cùng Quyết định hoãn phiên tòa cho ông Ph theo dịch vụ bưu chính; ngày 21/9/2019, Bưu cục chuyển hoàn bưu gửi cho Tòa án với lý do người nhận từ chối nhận (bút lục 78) nhưng trong hồ sơ vụ án không có biên bản nào được lập phản ánh sự việc này theo quy định tại khoản 4 Điều 177 của Bộ luật Tố tụng dân sự: “Trường hợp người được cấp, tống đạt, thông báo từ chối nhận văn bản tố tụng thì người thực hiện việc cấp, tống đạt, thông báo phải lập biên bản trong đó nêu rõ lý do của việc từ chối, có xác nhận của đại diện tổ dân phố hoặc Công an xã, phường, thị trấn về việc người đó từ chối nhận văn bản tố tụng”, trong khi đó ông Ph lại không thừa nhận sự việc trên (bút lục 155), coi như triệu tập không hợp lệ. Ngày 07/10/2019, ông Ph không có mặt, Tòa án hoãn phiên tòa và ban hành Thông báo mở lại phiên tòa vào ngày 24/10/2019; ngày 10/10/2019, Tòa án giao Thông báo trên cho ông Ph nhận trực tiếp. Ngày 24/10/2019, Tòa án tiến hành xét xử vắng mặt ông Ph – người đại diện theo ủy quyền của bị đơn và đã ban hành bản án, trong đó đình chỉ toàn bộ yêu cầu phản tố của bị đơn, đồng thời sung công quỹ nhà nước toàn bộ số tiền tạm ứng án phí của bị đơn là 30.179.070 đồng; xét thấy việc Tòa án cấp sơ thẩm xét xử vắng mặt ông Ph vì cho rằng ông Ph đã được triệu tập hợp lệ lần thứ hai nhưng không đến tham gia tố tụng tại phiên tòa là không có cơ sở, bởi vì như đã phân tích trên, các lần triệu tập xét xử trước đó không được tống đạt hợp lệ. Như vậy, Tòa án cấp sơ thẩm đã vi phạm nghiêm trọng thủ tục tố tụng, ảnh hưởng đến quyền, lợi ích hợp pháp của phía bị đơn; bị đơn kháng cáo, Tòa án cấp phúc thẩm lại giữ nguyên bản án dân sự sơ thẩm là không 6 đúng.

Từ những phân tích trên, Hội đồng xét xử giám đốc thẩm chấp nhận kháng nghị của Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân cấp tại Đà Nẵng, về việc hủy toàn bộ bản án phúc thẩm và bản án sơ thẩm, giao hồ sơ vụ án cho Tòa án nhân dân huyện C, tỉnh Đắk Lắk để xét xử lại theo thủ tục sơ thẩm, đúng quy định pháp luật.

Khi thụ lý, giải quyết lại vụ án, Tòa án cần phải xem xét, làm rõ “Đơn phản tố” ngày 16/7/2019 của ông Q (bút lục 24), bởi vì trong đơn ông Q có đưa ra yêu cầu đối với pháp nhân liên quan là Công ty TNHH MTV Bích Thi, cho nên cần phải xác định rõ vấn đề này, thu thập giấy tờ, tài liệu đăng ký kinh doanh đối với pháp nhân (nếu có), xác định chính xác là yêu cầu phản tố hay yêu cầu độc lập của bị đơn theo đúng quy định tại Điều 72 của Bộ luật Tố tụng dân sự; đồng thời cũng để tránh việc xác định không chính xác, thiếu người tham gia tố tụng

[Nguồn: Quyết định GĐT số 23/2021/DS-GĐT Ngày 10/5/2021 của TÒA ÁN NHÂN DÂN CẤP CAO TẠI ĐÀ NẴNG]

Xem file đính kèm toàn văn Quyết định GĐT: Số 23/2021/DS-GĐT

………………..

Luật sư tại Đà Nẵng:

99 Nguyễn Hữu Thọ, Quận Hải Châu, thành phố Đà Nẵng

Luật sư tại Huế:

366 Phan Chu Trinh, phường An Cựu, Thành phố Huế, Thừa Thiên Huế

Luật sư tại TP. Hồ Chí Minh:

122 Đinh Bộ Lĩnh, quận Bình Thạnh, thành phố Hồ Chí Minh

Luật sư tại Hà Nội:

Tầng 5, số 11 Ngõ 183, phố Đặng Tiến Đông, phường Trung Liệt, quận Đống Đa, Hà Nội

Luật sư tại Nghệ An: