anh em ruột có phải cấp dưỡng cho nhau không?

Tình huống pháp lý:  Chào Luật sư, Tôi năm nay 65 tuổi, không có chồng, con, không có tài sản để tự nuôi dưỡng bản thân và đang vay nợ rất nhiều. Hiện tại tôi đang sống nhờ một người cháu họ hàng. Bố mẹ tôi đã mất từ lâu. Tôi hiện có một người anh trai năm nay 67 tuổi và một người em gái 55 tuổi đều có gia đình, nhà cửa đầy đủ, kinh tế khá giả. Vậy, theo quy định pháp luật hiện hành anh tôi và em gái tôi có trách nhiệm cấp dưỡng cho tôi hay không? Nếu anh và em tôi không thực hiện trách nhiệm cấp dưỡng cho tôi thì tôi phải làm như thế nào? Tôi mong được luật sư trả lời giúp tôi. Tôi trân trọng cảm ơn.

Trả lời:

Cảm ơn Quý khách đã gửi câu hỏi đến Công ty Luật FDVN (FDVN). Đối với câu hỏi của Quý khách, sau khi nghiên cứu các quy định pháp luật liên quan, FDVN có một số trao đổi như sau:

Theo quy định tại khoản 24 Điều 3 Luật Hôn nhân và gia đình 2014 thì “cấp dưỡng là việc một người có nghĩa vụ đóng góp tiền hoặc tài sản khác để đáp ứng nhu cầu thiết yếu của người không sống chung với mình mà có quan hệ hôn nhân, huyết thống hoặc nuôi dưỡng trong trường hợp người đó là người chưa thành niên, người đã thành niên mà không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình hoặc người gặp khó khăn, túng thiếu theo quy định.”

Cũng theo Khoản 1 Điều 107 của Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014 thì nghĩa vụ cấp dưỡng xác định như sau:

Điều 107. Nghĩa vụ cấp dưỡng

“1. Nghĩa vụ cấp dưỡng được thực hiện giữa cha, mẹ và con; giữa anh, chị, em với nhau; giữa ông bà nội, ông bà ngoại và cháu; giữa cô, dì, chú, cậu, bác ruột và cháu ruột; giữa vợ và chồng theo quy định của Luật này.”

Nghĩa vụ cấp dưỡng không thể thay thế bằng nghĩa vụ khác và không thể chuyển giao cho người khác.

Mặt khác, Điều 112 Luật Hôn nhân và gia đình cũng quy định về nghĩa vụ cấp dưỡng giữa anh, chị, em:

Điều 112. Nghĩa vụ cấp dưỡng giữa anh, chị, em

Trong trường hợp không còn cha mẹ hoặc cha mẹ không có khả năng lao động và không có tài sản để cấp dưỡng cho con thì anh, chị đã thành niên không sống chung với em có nghĩa vụ cấp dưỡng cho em chưa thành niên không có tài sản để tự nuôi mình hoặc em đã thành niên không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình; em đã thành niên không sống chung với anh, chị có nghĩa vụ cấp dưỡng cho anh, chị không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình.

Như vậy, Luật Hôn nhân và gia đình 2014 có quy định rõ là giữa anh, chị, em có tồn tại nghĩa vụ cấp dưỡng cho nhau khi cha mẹ không còn hoặc cha mẹ không có khả năng lao động và không có tài sản để cấp dưỡng cho con. Nghĩa vụ cấp dưỡng là không thể thay thế bằng nghĩa vụ khác và không thể chuyển giao cho người khác. Nếu Quý khách đang không còn khả năng lao động, không có chồng, con, không có tài sản để tự nuôi sống bản thân, đang vay nợ rất nhiều và không ở cùng các anh, em mình thì có quyền được cấp dưỡng từ anh, em của mình. Trong trường hợp các anh, em của Quý khách cố tình không thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng thì Quý khách có thể căn cứ khoản 1 Điều 119 Luật Hôn nhân và gia đình 2014 gửi yêu cầu tới Tòa án có thẩm quyền để buộc anh, em của Quý khách thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng.

Điều 109 Luật Hôn nhân và gia đình cũng quy định rõ Trong trường hợp nhiều người cùng có nghĩa vụ cấp dưỡng cho một người hoặc cho nhiều người thì những người này thỏa thuận với nhau về phương thức và mức đóng góp phù hợp với thu nhập, khả năng thực tế của mỗi người và nhu cầu thiết yếu của người được cấp dưỡng; nếu không thỏa thuận được thì yêu cầu Tòa án giải quyết.

Trên đây là ý kiến tư vấn của FDVN liên quan đến yêu cầu tư vấn của Quý khách trên cơ sở nghiên cứu các quy định pháp luật. Hy vọng ý kiến tư vấn của FDVN sẽ hữu ích cho Quý khách.

Nguyễn Loan – Luật sư FDVN

………………….