XÂY DỰNG UY TÍN VÀ GIÁ TRỊ CÁ NHÂN ĐỐI VỚI MỘT NGƯỜI HÀNH NGHỀ LUẬT
Nghề Luật không giống như những ngành nghề bình thường khác vì ngoài những yêu cầu về kiến thức, trình độ chuyên môn về pháp luật thì đòi hỏi người hành nghề luật còn phải có chữ “Tín”, chữ “Tâm” và chữ “Tài”. Chính vì vậy, việc xây dựng uy tín và giá trị cá nhân đóng vai trò quan trọng và quyết định sự “tồn tại” với nghề của mỗi người hành nghề luật.
Sẽ chẳng ai muốn làm việc với một người không có uy tín, đặc biệt là liên quan đến pháp luật vì nó gắn liền với số phận pháp lý của con người. Uy tín và giá trị của bản thân càng cao thì cơ hội nghề nghiệp, cơ hội thành công cũng gia tăng theo đó.
Việc xây dựng uy tín, giá trị cá nhân không phải công việc “một sớm một chiều” mà là cả một hành trình lâu dài và bền vững. Vì vậy, hôm nay chúng ta hãy cùng nhau trao đổi về việc xây dựng uy tín và giá trị cá nhân đối với một người hành nghề luật.
I. CÁC YẾU TỐ CẦN CÓ TRONG VIỆC XÂY DỰNG UY TÍN VÀ GIÁ TRỊ CÁ NHÂN CỦA NGƯỜI HÀNH NGHỀ LUẬT
Có rất nhiều yếu tố trong việc xây dựng uy tín và giá trị cá nhân của một con người, tuy nhiên đối với nghề luật thì người hành nghề về cơ bản cần có những yếu tố sau đây để xây dựng uy tín và giá trị của bản thân:
- Năng lực, kinh nghiệm chuyên môn
Điều quan trọng nhất đối với người hành nghề luật là năng lực và kinh nghiệm chuyên môn. Mức độ uy tín sẽ gắn liền với năng lực, chuyên môn và chắc hẳn sẽ chẳng khách hàng tìm kiếm người không có năng lực chuyên môn để sử dụng dịch vụ.
Để có năng lực chuyên môn, người hành nghề luật cần học tập và cập nhật kiến thức chuyên ngành của mình qua việc tham gia các lớp học chính quy, học đào tạo nghề, học việc ở các tổ chức hành nghề hoặc tham gia các khóa bồi dưỡng nghề. Kể cả nâng cao khả năng chuyên môn thông qua trao đổi với đồng nghiệp, cơ quan chuyên ngành.
Trong xu thế hiện nay thì người hành nghề luật cần trau dồi ngoại ngữ và kỹ năng giao tiếp để có thể trao đổi công việc với khách hàng hoặc tự mình nghiên cứu kiến thức chuyên môn và/hoặc trao đổi kiến thức chuyên môn với đồng nghiệp trong và ngoài nước.
- Kỹ năng mềm
Ngành nghề có liên quan đến pháp luật đòi hỏi người làm nghề trao đổi, rèn luyện, thuần thục các kỹ năng mềm, điều này mang tính cấp thiết bởi sẽ góp phần cấu thành nên uy tín, giá trị không chỉ của cá nhân và cả tổ chức hành nghề luật như: kỹ năng giao tiếp, ứng xử (phong thái, tác phong, cử chỉ, thái độ, hình thức…); kỹ năng trình bày, thuyết phục, kỹ năng phân tích, phát hiện vấn đề và kỹ năng giải quyết vấn đề; kỹ năng làm việc nhóm; kỹ năng quản lý công việc, kỹ năng ứng phó với sự căng thẳng… Trong đó, kỹ năng giao tiếp, ứng xử và giải quyết vấn đề đóng vai trò đặc biệt quan trọng, là kỹ năng bắt buộc được sử dụng liên tục khi hành nghề.
- Đạo đức và ứng xử nghề nghiệp
Không chỉ riêng nghề luật mà dù làm bất cứ nghề nghiệp nào, cá nhân đều phải tự chịu trách nhiệm về uy tín nghề nghiệp của mình. Đạo đức và ứng xử nghề nghiệp là một trong những giá trị cốt lõi trong việc xây dựng uy tín, giá trị bản thân mà người hành nghề luật cần thường xuyên bồi đắp, rèn giũa.
Đối với nghề luật sư tại Việt Nam thì có Bộ Quy tắc Đạo đức và ứng xử nghề nghiệp luật sư Việt Nam do Hội đồng luật sư toàn quốc ban hành, với 14 quy tắc là thước đo chuẩn mực đạo đức và ứng xử nghề nghiệp của luật sư trong hành nghề và trong lối sống, là thước đo phẩm chất đạo đức của luật sư. Một số nội dung trong Quy tắc Đạo đức và ứng xử nghề nghiệp luật sư Việt Nam như:
- Luật sư độc lập, trung thực và tận tuỵ trong hành nghề; không vì bất kỳ lợi ích vật chất, tinh thần hoặc áp lực nào khác mà làm sai lệch sự thật, trái pháp luật trong hoạt động nghề nghiệp;
- Luật sư ứng xử đúng mực, có văn hoá trong hành nghề và trong lối sống để luôn tạo được sự tin cậy và tôn trọng của xã hội đối với luật sư và nghề luật sư;
- Luật sư tôn trọng sự lựa chọn luật sư của khách hàng; chỉ nhận vụ việc theo khả năng của mình và thực hiện vụ việc trong phạm vi yêu cầu của khách hàng;
- Luật sư không hứa hẹn trước kết quả vụ việc nhằm mục đích lôi kéo khách hàng hoặc tăng mức thù lao.
Ví dụ: Khi bạn hành nghề luật sư, có khách hàng đến sử dụng dịch vụ. Bạn tư vấn, cam kết vụ việc sẽ thắng và đòi hỏi mức thù lao rất cao. Đến khi xét xử, kết quả không như mong đợi thì ngoài vi phạm quy tắc đạo đức hành nghề luật sư, bạn còn mất đi uy tín đối với khách hàng. Mà “tiếng lành đồn gần, tiếng xấu đồn xa”, vì vậy một khi đã mất uy tín, giá trị của bản thân thì rất khó để xây dựng lại.
- Trang phục và phong thái
Uy tín và giá trị của bản thân người hành nghề luật không nằm ở giá trị, số tiền của quần áo, phụ kiện mà bạn mang trên mình mà là sự chỉnh chu, gọn gàng, lịch sự cùng dáng đi đứng, ngồi thẳng, tự tin.
Ví dụ: Khi đi làm việc gặp gỡ khách hàng, tối tác cơ quan có thẩm quyền hãy lựa chọn cho mình chiếc áo sơ mi trắng hoặc chiếc áo sơ mi sáng màu, chiếc áo vest đen cùng quần tây đen hoặc chân váy đen qua đầu gối. Không cần phụ kiện quá rườm rà, phụ kiện đơn giản nhưng vẫn tôn được sự chỉnh chu trong trang phục bạn lựa chọn. Đối với các bạn nữ thì không nên trang điểm quá đậm, chỉ cần nhẹ nhàng vừa phải. Khi đi đứng, ngồi tránh khom lưng, cúi đầu về phái trước.
Uy tín và giá trị của bản thân còn thể hiện qua cảm xúc, vì vậy phải biết kiềm chế cảm xúc khi giao tiếp, trao đổi, làm việc với khách hàng, đồng nghiệp, cơ quan nhà nước, tránh cảm xúc tiêu cực, uể oải, mệt mỏi, thay vào đó hãy giữ cho bản thân những cảm xúc theo chiều hướng tích cực, đầy năng lượng, sẵn sàng chiến đấu.
Sau mỗi ngày làm việc thì thay vì lướt Facebook, TikTok mạng xã hội, các bạn có thể giải thỏa bằng những môn thể thao lành mạnh như bơi lội, bóng bàn, đá bóng…để ngày hôm sau bắt đầu công việc với một tâm thế thỏa mái nhất.
- Hình ảnh và thương hiệu cá nhân
Xã hội ngày nay rất quan tâm đến hình ảnh và thương hiệu của người hành nghề luật. Cách hình ảnh, thương hiệu của cá nhân được nhận diện nhanh nhất chủ yếu qua các trang mạng xã hội như Facebook, Tik Tok, Youtobe hoặc qua các bài báo, bài tạp chí…
Thông thường khách hàng trước khi tìm đến luật sư họ sẽ gõ trên Google tra cứu để tìm luật sư uy tín, luật sư giỏi, xem đánh giá của người khác với luật sư đó hoặc họ theo dõi trên Facebook thấy luật sư nào hay đăng tải chia sẻ kinh nghiệm, hình ảnh tác nghiệp, làm việc thì họ sẽ cảm thấy yên tâm hơn. Hoặc họ sẽ theo dõi cả đời sống thường ngày chúng ta cập nhật trên trang Facebook.
Giả sử bạn là một luật sư nhưng khách hàng không thấy bạn đăng hình ảnh, bài viết liên quan đến nghề nghiệp chuyên môn mà chỉ thấy đăng hình ảnh, tin rao bán bất động sản, xe cộ thì có thể niềm tin của khách hàng đối với bạn sẽ không cao.
Không phải những gì chúng ta chia sẻ lên mạng xã hội đều là sống ảo, đó là một trong những cách chúng ta xây dựng hình ảnh, thương hiệu, tăng cơ hội giao lưu, quảng bá hình ảnh cá nhân. Tuy nhiên cũng cần hết sức cẩn thận với thông tin mà chúng ta đăng tải trên mạng xã hội, bởi nếu sai lệch có thể sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng tới uy tín hành nghề của cá nhân.
II. KỸ NĂNG XÂY DỰNG UY TÍN VÀ GIÁ TRỊ CÁ NHÂN CỦA NGƯỜI HÀNH NGHỀ LUẬT
Với những yếu tố như tôi đã chia sẻ thì bản thân chúng ta khi hành nghề cần phải thực hành để phát triển bền vững các yếu tố đó, trong thực tiễn hành nghề thì tôi đã đúc kết ra một số kỹ năng để giúp người hành nghề luật xây dựng được uy tín và giá trị của cá nhân như sau:
- Tự đào tạo và nâng cao trình độ nhằm bồi đắp giá trị cốt lõi của người hành nghề
Ngoài những lớp học chính quy, đào tạo nghề ra thì các bạn có thể tự nâng cao trình độ bản thân của mình bằng nhiều cách:
- Chủ động tham gia các lớp bồi dưỡng chuyên sâu về nghề nghiệp và kỹ năng mềm. Đối với nghề Luật sư thì hằng năm Liên Đoàn luật sư Việt Nam tổ chức rất nhiều lớp bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ luật sư để cho các luật sư có thể đăng ký bồi dưỡng chuyên môn.
- Chủ động giao tiếp thường xuyên với khách hàng người nước ngoài hoặc soạn dự thảo các văn bản, hợp đồng bằng tiếng nước ngoài để nâng cao trình độ ngoại ngữ.
- Hãy bỏ qua sự kiêu ngạo, cố chấp, cái tôi thay vào đó là lắng nghe để học hỏi và rút kinh nghiệm từ những công việc, tình huống thực tế, từ đồng nghiệp, đối tác, …
- Nghiên cứu vấn đề pháp lý thực tế thông qua việc đọc bản án, thông báo rút kinh nghiệm, giải đáp vướng mắc, tình huống tư vấn, bài báo pháp lý, bài nghiên cứu.
Hiện nay trên các trang Web và Fanpage của FDVN có một kho tàng lớn về tổng hợp các tài liệu nêu trên mà các bạn có thể đọc để nghiên cứu.
https://fdvn.vn/category/nghien-cuu-hoc-tap/
Hoặc các chia sẻ của Luật sư FDVN thông qua kênh Youtube https://www.youtube.com/c/LU%E1%BA%ACTS%C6%AFFDVN và Tiktok Luật sư FDVN
- Viết và chia sẻ các bài viết pháp lý, bài nghiên cứu
Kỹ năng viết là kỹ năng bắt buộc cũng như là ưu thế của một người hành nghề luật, nó thể hiện đầy đủ nhất và truyền tải thông tin nghề nghiệp, thông điệp pháp lý một cách rõ ràng và chính thức nhất.
Việc viết bài báo pháp lý, bài nghiên cứu không những giúp các bạn nâng cao trình độ chuyên môn, kỹ năng mềm mà còn thể hiện bạn là người thích nghiên cứu, phân tích và khả năng tư duy cao. Các bài viết, bài nghiên cứu có thể đăng tải trên các nền tảng như website, Facebook, blog cá nhân, diễn đàn hoặc trao đổi ở các buổi hội thảo khoa học, tham luận… hoặc in ấn, xuất bản thành sách, khi đó giá trị của bản thân sẽ được nâng tầm một cách chuyên nghiệp và tạo uy tín đối với khách hàng, đồng nghiệp.
Viết bài báo pháp lý, bài nghiên cứu nó không giống như các bài tiểu luận mà các bạn hay viết khi đi học. Nội dung bài viết không cần quá dài mà cần làm rõ vấn đề pháp lý bạn nghiên cứu, mạch lạc, không sai lỗi chính tả và điều đặc biệt đối với người hành nghề luật là phải sử dụng đúng căn cứ pháp luật khi phân tích.
Kỹ năng này đòi hỏi các bạn phải có tình bền bỉ lâu dài và ngay từ bây giờ hãy đặt mục tiêu mỗi tháng tìm kiếm một đề tài pháp lý nổi bật trong lĩnh vực mình theo đuổi và nghiên cứu để viết.
Các bạn có thể tham khảo các bài báo pháp lý, bài nghiên cứu do Luật sư FDVN viết và tổng hợp những bài báo pháp lý với các chủ đề khác nhau do FDVN tổng hợp, biên soạn trên các trang Fanpage và Website của FDVN.
- Trả lời phỏng vấn báo chí/truyền hình
Tầm ảnh hưởng tích cực của người hành nghề luật trong xã hội sẽ gắn liền với mức độ uy tín và giá trị bản thân của họ.
Nếu có cơ hội được phỏng vấn dù là báo chí hay truyền hình thì hãy nắm bắt cơ hội bởi báo chí, truyền hình là các kênh phương tiện có tầm ảnh hưởng rất lớn đối với cộng đồng xã hội.
Khi trả lời phỏng vấn, báo chí cần giữ thái độ lịch sự, cẩn trọng nhưng cũng niềm nở, thỏa mái và hoạt ngôn trong cách trả lời. Điều quan trọng là phải chuẩn bị về kiến thức chuyên môn vì số lượng người đọc báo, xem truyền hình sẽ rất lớn, bao gồm cả những chuyên gia trong nghề, nếu trả lời sai sẽ phản tác dụng, có thể làm mất uy tín, giá trị của bản thân người hành nghề luật.
- Tích cực lan tỏa giá trị của bản thân
Người hành nghề luật có thể lan tỏa giá trị của bản thân thông qua các hoạt động cộng đồng như tư vấn, trợ giúp pháp lý miễn phí cho những người có hoàn cảnh khó khăn, khiếm khuyết về thể chất; tham gia các hoạt động hướng dẫn, giảng dạy, đào tại, bồi dưỡng nghề nghiệp nếu có cơ hội; tham gia các hoạt động từ thiện,…
Việc lan tỏa giá trị sẽ không làm mất đi giá trị của bản thân các bạn, ngược lại còn giúp nâng tầm giá trị của bản thân các bạn. Tuy nhiên việc lan tỏa phải là những giá trị đích thực nhất, kỹ lưỡng, đúng đắn, phù hợp và tận tâm nhất để những giá trị này đem đến cho người nhận khoảnh khắc trọn vẹn nhất, ý nghĩa nhất.
- Xây dựng profile cá nhân chuyên nghiệp
Mỗi người sẽ có một hồ sơ cá nhân riêng biệt và không theo bất kỳ một tiêu chuẩn, khuôn khổ nào nhưng quan trọng là phải tạo được ấn tượng tốt về mức độ chuyên nghiệp của cá nhân.
Đối với các bạn sinh viên sau khi ra trường thì chỉ đơn giản là hồ sơ xin việc – CV để phục vụ cho nhu cầu tìm kiếm cơ hội việc làm. Nhưng đối với người hành nghề luật thì profile cá nhân mang tính dài hạn, đòi hỏi mức độ chuyên nghiệp cao hơn, phải thể hiện được quá khứ (tức những gì bản thân đã đạt được về chuyên môn, kinh nghiệm, thành tựu) và quá khứ (tức định hướng tương lai, mong muốn theo đuổi và tiền năng phát triển bản thân thông qua quan điểm, mục tiêu nghề nghiệp).
Một Profile chuyên nghiệp sẽ góp phần xây dựng mức độ uy tín và giá trị bản thân của người hành nghề luật. Do đó, hãy chăm chuốt câu từ khi diễn đạt về bản thân, không nên quá ngắn gọn cũng không quá dài dòng lan man, lủng củng. Đảm bảo nội dung Profile mang tính trung thực, không gian dối, phô trương nhằm đánh bóng tên tuổi gây nhầm lẫn cho khách hàng, đối tác, nhà tuyển dụng.
- Ra sức phát huy ưu điểm và hạn chế, khắc phục nhược điểm của bản thân
Để xây dựng uy tín và giá trị của bản thân, các bạn phải hiểu rõ được bản thân mình, biết được đâu là ưu điểm và đâu là nhược điểm để sẵn sàng thay đổi, khắc phục.
Lấy ví dụ từ câu chuyện của Cao Bá Quát, ông biết nhận ra nhược điểm của mình (chữ xấu) và quyết tâm sửa chữa nó để tự hoàn thiện bản thân mình. Sự cố gắng, nỗ lực cùng tài năng của ông đã mang đến thành công cho bản thân và làm rạng danh nền văn học Việt Nam.
Với những đòi hỏi ngày càng cao của xã hội, thì những người hành nghề luật phải hoàn thiện bản thân để phát triển nếu không sẽ dần lạc hậu và có nguy cơ bị xã hội đào thải.
Khi về nhà, các bạn hãy thử liệt kê ra những ưu điểm để phát huy, liệt kê ra nhược điểm mình đang mắc phải, tìm nguyên nhân để khắc phục. Bản thân ai cũng có ưu, nhược điểm và chính bản thân chúng ta phải nhìn nhận một cách tích cực, lạc quan và sẵn sàng điều chỉnh để phù hợp với nghề, với xã hội.
Nghề luật nói chung là một nghề nhiều thách thức nhất trên thế giới bởi vào mọi thời điểm, người hành nghề đều phải trải qua quá trình khắc nghiệt của tư duy, toan tính và lý lẽ mà chưa kể tới khi họ đóng vai trò thiết kế chính sách, tư vấn pháp lý, xét xử hay đại diện cho khách hàng thông thường trước tòa án. Vì vậy, để tồn tại được với nghề chúng ta phải thực sự nỗ lực xây dựng bản thân, xây dựng uy tín và giá trị cá nhân những để vượt qua được những thử thách, khó khăn trong hoạt động nghề nghiệp của mình.
Luật sư Nguyễn Thị Sương – Công ty Luật FDVN
———————–
99 Nguyễn Hữu Thọ, Quận Hải Châu, thành phố Đà Nẵng
Luật sư tại Huế:
56A Điện Biên Phủ, phường Phường Đúc, thành phố Huế, Thừa Thiên Huế
Luật sư tại TP. Hồ Chí Minh:
122 Đinh Bộ Lĩnh, quận Bình Thạnh, thành phố Hồ Chí Minh
Luật sư tại Hà Nội:
Tầng 5, số 11 Ngõ 183, phố Đặng Tiến Đông, phường Trung Liệt, quận Đống Đa, Hà Nội
Luật sư tại Nghệ An:
Số 19 đường V.I Lê Nin, Nghi Phú, thành phố Vinh, tỉnh Nghệ An
Quốc lộ 1A, Khối 11, phường Quỳnh Xuân, Hoàng Mai, tỉnh Nghệ An
Website: www.fdvn.vn www.fdvnlawfirm.vn www.diendanngheluat.vn www.tuvanphapluatdanang.com
Email: fdvnlawfirm@gmail.com luatsulecao@gmail.com
Điện thoại: 0906 499 446 – 0905 045 915
Fanpage LUẬT SƯ FDVN: https://www.facebook.com/fdvnlawfirm/
Legal Service For Expat: https://www.facebook.com/fdvnlawfirmvietnam/
TỦ SÁCH NGHỀ LUẬT: https://www.facebook.com/SayMeNgheLuat/
DIỄN ĐÀN NGHỀ LUẬT: https://www.facebook.com/groups/saymengheluat/
KÊNH YOUTUBE: https://www.youtube.com/c/luatsufdvn
KÊNH TIKTOK: https://www.tiktok.com/@luatsufdvn
KÊNH TELEGRAM FDVN: https://t.me/luatsufdvn