TỔNG HỢP 24 BẢN ÁN, QUYẾT ĐỊNH LIÊN QUAN ĐẾN PHÁN QUYẾT TRỌNG TÀI

Về yêu cầu hủy phán quyết trọng tài

Nội dung sự việc:

Ngày 01/12/2014, Công ty cổ phần Tập đoàn Xây dựng H (Sau đây gọi tắt là Công ty H) và Công ty cổ phần tập đoàn F (sau đây gọi tắt là Công ty F) ký hợp đồng thi công xây dựng công trình số: 18/2014/HĐTC/FLC-HBC (Hợp đồng 18) với giá trị quyết toán (tổng giá trị xuất hóa đơn) là 418.589.275.527 đồng.

Công ty H đã bàn giao công trình cho Công ty F đưa vào vận hành kinh doanh kể từ tháng 8/2015 theo công bố công khai của Công ty F. Với số tiền còn lại trong hợp đồng, Công ty H đã hoàn tất thủ tục quyết toán, nhưng công ty F lại không phê duyệt và không thanh toán.

Công ty H đã nộp đơn khởi kiện ra Trung tâm trọng tài quốc tế V yêu cầu bị đơn thanh toán với số tiền tổng là 238.154.791.177 đồng.

Trung tâm trọng tài quốc tế V đã ban hành phán quyết với nội dung:

– Chấp nhận yêu cầu khởi kiện của nguyên đơn: tuyên bị đơn phải thanh toán cho Công ty H số tiền 234.854.719.177 đồng.

– Bị đơn có nghĩa vụ hoàn trả phí trọng tài 2.272.574.000 đồng mà nguyên đơn đã nộp.

Không đồng ý với Phán quyết của trọng tài, Công ty F đã nộp đơn khởi kiện tại TAND thành phố Hồ Chí Minh yêu cầu xem xét, hủy toàn bộ nội dung phán quyết này.

Nhận định của Tòa án:

Tại Biên bản phiên họp ngày 17/10/2020 của Trung tâm trọng tài thể hiện: “Các bên không có ý kiến phản đối nào về quá trình tiến hành tố tụng trọng tài, các bên thống nhất trọng tài không vi phạm nguyên tắc cơ bản, không phản đối tính xác thực của tất cả các tài liệu được các bên nộp trong quá trình tố tụng trọng tài, xác nhận các sự kiện, nội dung được nêu trong các tài liệu này và đề nghị hội đồng trọng tài xem xét là các chứng cứ để giải quyết tranh chấp”.

Biên bản phiên họp này có chữ ký của Công ty F và Công ty H ký xác nhận vào. Như vậy, mặc dù phía Công ty F có đề nghị triệu tập kiểm toán viên nhưng sau đó đã không phản đối quá trình tố tụng trọng tài, cuối buổi họp đã ký xác nhận vào Biên bản phiên họp với nội dung không khiếu nại thủ tục trọng tài, không phản đối tính xác thực của các chứng cứ mà các bên nộp.

Do đó, không có cơ sở để xác định Hội đồng trọng tài đã vi phạm thủ tục trọng tài. Về số nợ công ty H yêu cầu công ty F thanh toán, Hội đồng trọng tài không chỉ dựa vào Thư xác nhận của Công ty F mà còn dựa các Báo cáo tài chính riêng, Báo cáo tài chính hợp nhất năm 2016-2017, trong đó, phía Công ty F đã đưa vào Báo cáo tài chính của mình số nợ của Hợp đồng số 18 ký với Công ty H. Về nội dung phân bổ chi phí luật sư, tính toán phần lãi vượt quá mức lãi trung bình, hồi đồng xét đơn không có thẩm quyền giải quyết.

Tòa án nhân dân quyết định:

Không chấp nhận yêu cầu của Công ty F về việc hủy Phán quyết Trọng tài số 13/20 HCM ngày 14/11/2020 tại Thành phố H của Trung tâm trọng tài quốc tế V.

Về việc yêu cầu Hủy phán quyết trọng tài

Nội dung vụ việc:

Ngày 22/7/2020, Hội đồng trọng tài thuộc Trung tâm Trọng tài Quốc tế Việt Nam (VIAC) đã ra Phán quyết trọng tài vụ tranh chấp số 02/20 giữa Công ty TNHH Kỹ nghệ F và Công ty TNHH Giày TP liên quan đến tranh chấp phát sinh từ Hợp đồng chuyển nhượng Dự án số FJ201607011 ký ngày 20/6/2017 giữa Công ty TNHH Kỹ nghệ F và Công ty TNHH JMV.

Công ty TNHH Giày TP là Công ty TNHH MTV được thay đổi tên doanh nghiệp từ Công ty TNHH JMV do việc chuyển nhượng toàn bộ vốn góp của chủ sở hữu.

Do việc thay đổi chủ sở hữu, thay đổi đại diện theo pháp luật, bộ máy nhân sự cấp quản lý và đổi tên doanh nghiệp nên việc khởi kiện của Công ty Kỹ nghệ F đối với Công ty TNHH JMV là một sự bất ngờ và khó khăn cho Công ty trong việc tiếp nhận các thông tin và xử lý thông tin liên quan đến các hoạt động doanh nghiệp của chủ sở hữu trước đây.

Trước khi Hội đồng trọng tài mở phiên họp và tuyên bố phiên họp cuối cùng vào ngày 27/6/2020 thì vẫn chưa chính thức xác định rõ được bị đơn là ai nên Công ty JMV không có đủ các thông tin, sự chuẩn bị để tham gia vụ kiện của Công ty Kỹ nghệ F.

Sau khi xem xét nội dung phán quyết, Công ty JMV thấy rằng Phán quyết trọng tài không khách quan, không công bằng; vi phạm thủ tục tố tụng trọng tài theo thỏa thuận của các bên; phán quyết có nội dung không thuộc thẩm quyền của Hội đồng trọng tài, phán quyết trọng tài trái với các nguyên tắc cơ bản của pháp luật Việt Nam nên buộc phải hủy bỏ. Công ty F không đồng ý với yêu cầu hủy phán quyết trọng tài của Công ty giày TP.

Nhận định của Tòa án:

Việc giải quyết tranh chấp của Hội đồng trọng tài đều dựa trên cơ sở Hợp đồng giữa hai bên và các quy định của pháp luật. Toàn bộ các điều khoản của Hợp đồng đều dựa trên nguyên tắc tự do, tự nguyện thỏa thuận của các bên nhưng các bên đang có tranh chấp về điều khoản của hợp đồng về giá chuyển nhượng bao gồm cả thuế GTGT 10%, đây là trường hợp phát sinh khi bên chuyển nhượng không phải kê khai, tính nộp thuế GTGT, việc giải quyết, xem xét quyết định liên quan đến nội dung này phải xem xét đến nội dung tranh chấp nên không thuộc thẩm quyền của Tòa án.

Do các bên đang có tranh chấp về thuế GTGT trong khi Hợp đồng không quy định cụ thể trường hợp nếu bên chuyển nhượng không phải nộp thuế GTGT sẽ được giải quyết như thế nào nên đây không phải là nguyên tắc cơ bản của pháp luật Việt Nam. Theo khoản 4 Điều 71 Luật Trọng tài thương mại và khoản 2 Điều 15 Nghị quyết số 01/2014/NQHĐTP thì khi xét đơn yêu cầu, Hội đồng xét đơn không xét lại nội dung tranh chấp mà Hội đồng trọng tài đã giải quyết. Do đó, không có căn cứ để chấp nhận yêu cầu này của Công ty Giày TP.

Tòa án nhân dân quyết định:

Không hủy phán quyết trọng tài vụ tranh chấp số 02/20 ngày 22/7/2020 giữa Công ty F và Công ty Giày TP của Hội đồng trọng tài thuộc Trung tâm Viac.

Về việc Yêu cầu công nhận và cho thi hành tại Việt Nam phán quyết kinh doanh, thương mại của Trọng tài nước ngoài

Nội dung sự việc:

Công ty U và Công ty Cổ phần Thép D có ký kết và thực hiện Hợp đồng mua bán 6000 tấn thép billeet cao cấp ngày 12/6/2017, với giá trị hợp đồng là 2,43 triệu USD.

Do phát sinh tranh chấp, ngày 28/12/2017, Công ty U nộp đơn khởi kiện tại Tòa án Trọng tài quốc tế của Phòng Thương mại quốc tế (ICC). Vào thời điểm nộp đơn, Quy tắc trọng tài của Tòa án Trọng tài quốc tế thuộc Phòng Thương mại Quốc tế được áp dụng là Bộ Quy tắc năm 2017, có hiệu lực từ ngày 01/3/2017.

Tranh chấp giữa Công ty U và Công ty Cổ phần Thép D được giải quyết tại Phán quyết của ICC. Công ty U yêu cầu Tòa án công nhận và cho thi hành tại Việt Nam Phán quyết Hồ sơ vụ kiện số 23329/PTA/ASB/HTG ngày 19/10/2018 và Phụ lục của Phán quyết 23329/PTA/ASB/HTG ngày 11/12/2018 của Tòa án Trọng tài quốc tế của Phòng Thương mại quốc tế (ICC)

Tòa án nhân dân nhận định:

Phán quyết được ban hành bởi Tòa án Trọng tài quốc tế của Phòng Thương mại quốc tế (ICC), địa điểm trọng tài là nước Cộng hòa Singapore, được Tòa án xác định là phán quyết Trọng tài nước ngoài, Tòa án áp dụng Công ước này để xem xét yêu cầu của Công ty U.

Xét nội dung phán quyết phù hợp với pháp luật nội dung của Nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, tại phiên họp, đại diện D cũng không phản đối nội dung phán quyết. Hội đồng xét thấy việc công nhận và cho thi hành tại Việt Nam Phán quyết Hồ sơ vụ kiện số 23329/PTA/ASB/HTG ngày 19/10/2018 và Phụ lục của Phán quyết 23329/PTA/ASB/HTG ngày 11/12/2018 của Tòa án Trọng tài quốc tế của Phòng Thương mại quốc tế (ICC) là phù hợp, không trái với các nguyên tắc cơ bản của pháp luật của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.

Tòa án nhân dân tuyên:

Công nhận và cho thi hành tại Việt Nam Phán quyết Hồ sơ vụ kiện số 23329/PTA/ASB/HTG ngày 19/10/2018 và Phụ lục của Phán quyết 23329/PTA/ASB/HTG ngày 11/12/2018 của Tòa án Trọng tài quốc tế của Phòng Thương mại quốc tế (ICC) về việc giải quyết tranh chấp Hợp đồng mua bán phôi thép cao cấp số DNY-UNI-12.06.2017 ngày 12/6/2017 được ký kết giữa Công ty U, địa chỉ: Punturin, Thành phố Valenzuela, Philippines với Công ty Cổ phần Thép D, phường H, quận L, thành phố Đà Nẵng, Việt Nam.

Về việc hủy phán quyết trọng tài

Nội dung sự việc:

Công ty TNHH MTV K (Nay là Công ty TNHH MTV A) là Chủ đầu tư Dự án K. Công ty K là nhà thầu xây dựng. Ngày 21/9/2007, Công ty K và Công ty A ký kết Thỏa thuận Hợp đồng ban đầu về việc: “Xây dựng K – khách sạn, căn hộ dịch vụ, văn phòng, trung tâm thương mại và căn hộ”. Tổng giá của hợp đồng là 721 triệu USD, thời hạn hợp đồng là 36 tháng.

Vì có tranh chấp trong việc thanh toán nên ngày 25/10/2016, Công ty K đã khởi kiện yêu cầu Công ty A thanh toán các khoản tiền mà K cho rằng A phải trả cho K bao gồm các chi phí xây dựng theo các yêu cầu thanh toán tạm thời (IPC) từ số 33 đến số 38, tổng cộng là 67.578.364 USD và phí chậm trả. A không chấp nhận yêu cầu của K mà còn có yêu cầu kiện lại, buộc K bồi thường chi phí xây dựng bổ sung 13.383.700 USD cùng bồi thường thiệt hại 16.140.616 USD.

Các bên đã đưa sự việc ra Trung tâm trọng tài quốc tế Việt Nam xét xử và Trung tâm trọng tài đã có Quyết định trọng tài vụ kiện số 85/16 HCM ngày 20/02/2019.

Nhận định của Tòa án:

Hội đồng trọng tài bác yêu cầu của K đối với các khoản nợ của A từ IPC số 34 đến số 38 và chỉ chấp nhận IPC số 33 là không phù hợp. Mặc dù đây là phần nội dung của vụ tranh chấp mà Hội đồng trọng tài đã giải quyết nhưng đã chứng minh việc Hội đồng Trọng tài có khách quan hay không khi giải quyết vụ tranh chấp.

Hội đồng trọng tài chấp nhận yêu cầu kiện lại của A về chi phí xây dựng bổ sung là không phù hợp với bản chất vụ việc và sự thoả thuận của các bên trong hợp đồng mà yêu cầu khởi kiện của K đối với các IPC đã được A phê duyệt lại không được Hội đồng trọng tài chấp nhận là không hợp lý. Trong vụ việc này Hội đồng trọng tài đã có sự phân biệt đối xử không công bằng với K.

Hội đồng trọng tài đã có sự không công bằng trong quá trình giải quyết vụ tranh chấp. Như vậy, Hội đồng trọng tài đã vi phạm các nguyên tắc cơ bản của pháp luật Việt Nam. Cụ thể Hội đồng trọng tài đã vi phạm Điều 5 Bộ luật dân sự 2005 (tương ứng Điều 3 Bộ luật dân sự 2015) qui định về nguyên tắc bình đẳng và Điều 4 Luật Trọng tài thương mại qui định về nguyên tắc giải quyết tranh chấp bằng trọng tài đã xâm phạm nghiêm trọng đến lợi ích của K. Vì vậy, yêu cầu hủy phán quyết nêu trên của Hội đồng trọng tài do K khởi kiện có căn cứ chấp nhận.

Tòa án nhân dân quyết định:

Chấp nhận yêu cầu Hủy quyết định Phán quyết Trọng tài vụ kiện số 85/16 được lập ngày 20/02/2019 của Hội đồng Trọng tài Trung tâm Trọng tài Quốc tế Việt Nam về giải quyết tranh chấp phát sinh từ Hợp đồng xây dựng. Công ty K chịu 500.000 đồng lệ phí kinh doanh thương mại đã nộp tạm ứng theo biên lai số 0017357 ngày 02/5/2019 tại Cục thi hành án dân sự thành phố Hà Nội.