Tháng 12/2018, Ông nội tôi mất và có để lại di chúc, trong di chúc thể hiện nội dung như sau: “Cháu nội là Nguyễn Văn A được thừa kế tài sản là ngôi nhà. Tọa lạc tại địa chỉ: 65 Hùng Vương, huyện Phú Quốc, tỉnh Kiên Giang. Và bố mẹ cháu là Nguyễn Văn B và Trần Thị C được quyền hưởng dụng trên nhà đất đó”.
Tuy nhiên, tôi không hiểu nội dung này? Trong trường hợp này, tôi hay bố mẹ tôi có quyền định đoạt đối với tài sản này. Bố mẹ tôi được thừa hưởng quyền này trong bao lâu?
Tôi muốn thế chấp quyền sở hữu nhà này không và khi thế chấp có bắt buộc bố mẹ tôi phải đồng ý không?
Trả lời:
Dựa trên yêu cầu tư vấn của Anh/chị, sau khi nghiên cứu các văn bản pháp luật Công ty TNHH MTV FDVN (FDVN) đưa ra ý kiến tư vấn như sau:
Thứ nhất, Quy định của pháp luật về quyền hưởng dụng
Quyền hưởng dụng được quy định tại Điều 257 Bộ luật Dân sự 2015: “Quyền hưởng dụng là quyền của chủ thể được khai thác công dụng và hưởng hoa lợi, lợi tức đối với tài sản thuộc quyền sở hữu của chủ thể khác trong một thời hạn nhất định”. Quyền hưởng dụng được xác lập theo quy định của pháp luật, theo thỏa thuận hoặc theo di chúc.
Người được quyền hưởng dụng sẽ được được quyền tự mình hoặc cho phép người khác khai thác, sử dụng, thu hoa lợi, lợi tức từ đối tượng của quyền hưởng dụng và phải có nghĩa vụ giữ gìn, bảo quản tài sản như tài sản của mình; khôi phục tình trạng của tài sản và khắc phục các hậu quả xấu đối với tài sản do việc không thực hiện tốt nghĩa vụ của mình phù hợp với yêu cầu kỹ thuật hoặc theo tập quán về bảo quản tài sản và phải hoàn trả tài sản cho chủ sở hữu khi hết thời hạn hưởng dụng.
Căn cứ Khoản 1 Điều 260 Bộ luật dân sự 2015: “Thời hạn của quyền hưởng dụng do các bên thỏa thuận hoặc do luật quy định nhưng tối đa đến hết cuộc đời của người hưởng dụng đầu tiên nếu người hưởng dụng là cá nhân.”
Như vậy, trong trường hợp này nếu xét rằng di chúc của người ông là hợp pháp thì Anh/Chị là chủ sở hữu ngôi nhà và bố mẹ Anh/Chị là người có quyền hưởng dụng, có các quyền và nghĩa vụ nêu trên trong đó có quyền sống trong ngôi nhà đó cho đến khi bố mẹ Anh/Chị chết.
Thứ hai, Quyền và nghĩa vụ của chủ sở hữu tài sản .
Căn cứ Điều 263 Bộ luật dân sự 2015 quy định về Quyền và nghĩa vụ của chủ sở hữu tài sản như sau:
“1. Định đoạt tài sản nhưng không được làm thay đổi quyền hưởng dụng đã được xác lập.
2. Yêu cầu Tòa án truất quyền hưởng dụng trong trường hợp người hưởng dụng vi phạm nghiêm trọng nghĩa vụ của mình.
3. Không được cản trở, thực hiện hành vi khác gây khó khăn hoặc xâm phạm đến quyền, lợi ích hợp pháp của người hưởng dụng.
4. Thực hiện nghĩa vụ sửa chữa tài sản để bảo đảm không bị suy giảm đáng kể dẫn tới tài sản không thể sử dụng được hoặc mất toàn bộ công dụng, giá trị của tài sản.”
Như vậy, Anh/Chị với tư cách là Chủ sở hữu nhà đất này theo di chúc có quyền được định đoạt nhà đất này, trong đó bao gồm thế chấp quyền sở hữu nhà trên mà không cần phải có sự đồng ý của bố mẹ mình. Tuy nhiên, pháp luật quy định trong mọi trường hợp người hưởng dụng được đảm bảo về quyền và lợi ích hợp pháp đối với tài sản như trong trường hợp này là không được làm thay đổi quyền hưởng dụng đã được xác lập.
Trên đây là ý kiến tư vấn của FDVN liên quan đến yêu cầu tư vấn của Anh/Chị trên cơ sở nghiên cứu các quy định pháp luật. Hy vọng các ý kiến tư vấn của FDVN sẽ hữu ích cho Anh/Chị.
Theo CVPL: Dương Hoài Thương
Công ty Luật FDVN
