[NGHIÊN CỨU LUẬT MỖI NGÀY] - Sửa án về tranh chấp hợp đồng sang nhượng vườn cà phê do xử lý hậu quả hợp đồng vô hiêu không đúng - Luật sư Đà Nẵng

NHẬN ĐỊNH CỦA TÒA ÁN:

[1] Bản án dân sự phúc thẩm số 136/2018/DS-PT ngày 25/10/2018 của Tòa án nhân dân tỉnh Đắk Lắk, đã quyết định công nhận việc mua bán vườn cây cà phê tranh chấp trên diện tích 5.905,1m2 đất giữa vợ chồng ông D, bà Th với ông B và bà H lập ngày 28/12/2009 và công nhận B và bà H được quyền sử dụng vườn cây cà phê. Tuy nhiên, vườn cây cà phê này đang do ông Hoàng Văn B, bà Nông Thị Th chiếm hữu, sử dụng và theo lời khai của ông B, bà Th cũng như Biên bản xem xét thẩm định tại chỗ ngày 05/11/2014 thể hiện trong quá trình sử dụng, ông B và bà Th đã đầu tư sửa chữa, trồng mới, cải tạo vườn cà phê nhưng Bản án dân sự phúc thẩm số 136/2018/DS-PT ngày 25/10/2018 không quyết định việc giao nhận và không xem xét giải quyết công sức đầu tư sửa chữa, trồng mới và cải tạo vườn cà phê tranh chấp của ông B, bà Th là chưa giải quyết triệt để vụ án.

Mặt khác, trong quá trình giải quyết vụ án, ông B và bà H có yêu cầu độc lập yêu cầu ông H, bà Kh trả sản lượng cà phê đã thu hoạch của năm 2012, 2013 với số lượng 4,5 tấn cà phê nhưng Tòa án cấp sơ thẩm buộc bà L cùng vợ chồng ông D trả 4,5 tấn cà phê là không đúng yêu cầu của ông B, bà H nên ông B, bà H kháng cáo để Tòa án cấp phúc thẩm buộc ông H, bà Kh phải trả 4,5 tấn cà phê (tức không đồng ý việc bà L và vợ chồng ông D, bà Th trả). Tại phiên tòa phúc thẩm ông B, bà H rút yêu cầu kháng cáo phần này “xin rút một phần kháng cáo về yêu cầu ông Dương Quang H, bà Lê Thị Kh phải trả cho ông bà 4,5 tấn cà phê…” nhưng Tòa án cấp phúc thẩm tuyên đình chỉ yêu cầu độc lập của ông B, bà H “Đình chỉ một phần yêu cầu khởi kiện độc lập của ông Bùi Văn B, bà Nguyễn Thị H đối với yêu cầu độc lập buộc ông Dương Quang H và bà Lê Thị Kh phải trả cho ông B và bà H 4,5 tấn cà phê nhân xô” là không đúng và xâm phạm quyền định đoạt của đương sự. Do đó, cần phải hủy Bản án dân sự phúc thẩm để giải quyết lại.

Tuy nhiên, căn cứ Quyết định số 1364/QĐ-UB ngày 08/7/1997 của Ủy ban nhân dân tỉnh Đắk Lắk, Quyết định số 2498/QĐ-UBND ngày 05/11/2005 của UBND tỉnh Đắk Lắk, Hợp đồng kinh tế số 51/HĐKT ngày 31/5/2006 giữa Công ty TNHH MTV cà phê Phước An với bà Hà Thị L và Biên bản thanh lý hợp đồng ngày 28/4/2009 thì vườn cây cà phê trên diện tích đất 1,49 ha tại lô F07-1 và F11-3, đội 4 Xí nghiệp cà phê An Thuận thuộc thôn E, xã T, huyện K, tỉnh Đắk Lắk là tài sản thuộc quyền sở hữu của bà Hà Thị L nên chỉ có bà L có quyền định đoạt đối với vườn cây cà phê này. Ngày 02/02/2009, bà L đã ký Giấy sang nhượng vườn cà phê thuộc quyền sở hữu của bà L cho vợ chồng ông H, bà Kh (Việc chuyển nhượng có xác nhận của ông Nông Văn Chung -Ban chỉ huy đội 4 và ông Lâm Đông Ngân -Thôn trưởng). Tại Tòa án cấp sơ thẩm và Tòa án cấp phúc thẩm bà L đều yêu cầu công nhận hợp đồng ngày 02/02/2009 là hợp pháp. Vì vậy, Tòa án cấp sơ thẩm công nhận hợp đồng mua bán vườn cây cà phê giữa bà Hà Thị L với ông Dương Quang H, bà Lê Thị Kh ngày 02/02/2009 là có căn cứ, đúng pháp luật. Do hợp đồng mua bán theo Giấy sang nhượng vườn cây cà phê ngày 02/02/2009 giữa bà L với vợ chồng ông H, bà Kh hợp pháp nên vợ chồng ông H, bà Kh được hưởng và thu hoạch sản lượng cà phê trên đất. Tòa án cấp sơ thẩm buộc ông B phải trả 03 tấn cà phê nhân xô đã thu hoạch (ông B khai thừa nhận) và 25.000.000 đồng (ông H đã thanh toán cho ông B theo Quyết định của Bản án số 121/2015/DS-PT ngày 23/9/2015) cho vợ chồng ông H, bà Kh là có cơ sở.

[2] Sau khi nhận chuyển nhượng vườn cây cà phê của bà Hà Thị L; ngày 24/01/2013, vợ chồng ông H và bà Kh chuyển nhượng lại vườn cà phê tranh chấp cho vợ chồng ông Hoàng Văn B, bà Nông Thị Th. Việc chuyển nhượng vườn cây cà phê ngày 24/01/2013 giữa ông H, bà Kh với ông B, bà Th được thực hiện sau khi Tòa án nhân dân huyện K ban hành Quyết định công nhận số 90/2012/QĐST[1]DS, công nhận vườn cây cà phê tranh chấp là của ông H, bà Kh (Quyết định công nhận sự thỏa thuận của các đương sự số 90/2012/QĐST-DS ngày 17/8/2012) và trước khi Quyết định công nhận số 90/2012/QĐST-DS bị hủy bởi Quyết định giám đốc thẩm số 04/2013/QĐGĐT-DS ngày 08/5/2013 của Tòa án nhân dân tỉnh Đắk Lắk. Do đó, việc chuyển nhượng vườn cây cà phê ngày 24/01/2013 là hợp pháp và Tòa án cấp sơ thẩm chấp nhận yêu cầu của ông Hoàng Văn B, bà Nông Thị Th về hủy hợp đồng mua bán vườn cây cà phê giữa ông D, bà Th với ông B, bà H là đúng quy định tại khoản 2 Điều 138 B luật dân sự năm 2005.

[3] Như đã nhận định tại [1], vườn cây cà phê tranh chấp là tài sản thuộc quyền sở hữu của bà L; hợp đồng mua bán vườn cây cà phê giữa bà Hà Thị L với ông Dương Quang H, bà Lê Thị Kh theo Giấy sang nhượng vườn cà phê ngày 02/2/2009 là hợp pháp. Tại Giấy ủy quyền ngày 02/01/2009, bà L chỉ ủy quyền cho vợ chồng anh D quyền sử dụng, không có nội dung ủy quyền định đoạt “tôi làm giấy ủy quyền lại cho con trai tôi là Đinh Xuân D được quyền sử dụng lâu dài về sau”. Tại giấy mua bán vườn cà phê vào ngày 28/12/2009 giữa vợ chồng anh D với vợ chồng ông B, bà L không ký vào giấy mua bán ngày 28/12/2009, cho nên hợp đồng mua bán theo Giấy sang nhượng vườn cây cà phê ngày 28/12/2009 giữa vợ chồng anh D với vợ chồng ông B bị vô hiệu.

[4] Về giải quyết hậu quả của hợp đồng vô hiệu: Bà L đã chuyển nhượng vườn cây cà phê cho ông H, bà Kh nhưng sau đó bà L vẫn thế chấp vườn cây cà phê đã chuyển nhượng cho ông B để vay tiền. Đồng thời, theo lời khai thừa nhận của bà L trong quá trình tố tụng, tại phiên tòa sơ thẩm ngày 03/6/2015 và tại phiên tòa phúc thẩm ngày 25/10/2018 về việc bà L là người nhận tiền vay của ông B “tôi chỉ nhận 97.680.000 đồng” và viết giấy để anh D, chị Th chuyển nhượng vườn cà phê cho ông B, bà H với giá 150.000.000 đồng (bà L hưởng số tiền 97.680.000 đồng) nên lỗi chính thuộc về bà L. Tòa án cấp sơ thẩm buộc bà L, ông D và bà Th trả cho ông B, bà Nguyễn số tiền 675.000.000 đồng; trong đó phần bà L phải trả 450.000.000đ tương đương 2/3 giá trị vườn cây cà phê và vợ chồng ông D phải trả 225.000.000đ tương đương 1/3 giá trị vườn cây cà phê là phù hợp và đúng quy định của pháp luật

[5] Bản án dân sự sơ thẩm số 18/2018/DS-ST ngày 06/6/2018 của Tòa án nhân dân huyện K đã buộc bà L và vợ chồng ông D phải trả chêch lệch giá trị vườn cây lúc chuyển nhượng cho vợ chồng ông B là 675.000.000 đồng; do hợp đồng chuyển nhượng ngày 28/12/2009 bị vô hiệu nhưng lại chấp nhận yêu cầu độc lập của vợ chồng ông B, buộc bà L và vợ chồng ông D phải trả cho vợ chồng ông B sản lượng cà phê đã thu hoạch 4,5 tấn cà phê của năm 2012, 2013 là không phù hợp và không đúng, vì ông B, bà H không có quyền sở hữu đối với vườn cây cà phê tranh chấp và quyền lợi ích hợp pháp của ông B, bà H đã được giải quyết về hậu quả của hợp đồng vô hiệu. Do đó, cần phải sửa phần này của bản án sơ thẩm và không chấp nhận yêu cầu của ông B, bà H về việc buộc ông H, bà Kh trả 4,5 tấn cà phê đã thu hoạch của năm 2012, 2013.

Từ những nhận định trên, Hội đồng xét xử giám đốc thẩm quyết định chấp nhận Quyết định kháng nghị giám đốc thẩm số 13/2021/KN-DS ngày 31/3/2021 của Chánh án Tòa án nhân dân cấp cao tại Đà Nẵng sửa toàn bộ Bản án dân sự phúc thẩm số 136/2018/DS-PT ngày 25/10/2018 của Tòa án nhân dân tỉnh Đắk Lắk.

Về án phí dân sự sơ thẩm:

– Yêu cầu khởi kiện của vợ chồng ông H được Tòa án chấp nhận, nên bà L phải chịu án phí dân sự sơ thẩm không có giá ngạch là 300.000 đồng. Vợ chồng ông H không phải chịu án phí nên hoàn trả lại cho vợ chồng ông H số tiền tạm ứng án phí 200.000 đồng đã nộp theo Biên lai số AA/2010/0005996 ngày 08/5/2012 của Chi cục Thi hành án dân sự huyện K.

– Hợp đồng mua bán vườn cây cà phê giữa vợ chồng ông D với vợ chồng ông B ngày 28/12/2009 bị vô hiệu và yêu cầu giải quyết hậu quả của hợp đồng vô hiệu được Tòa án chấp nhận; lỗi thuộc về bà L và vợ chồng ông D nên bà L, vợ chồng ông D phải chịu án phí dân sự sơ thẩm có giá ngạch là 31.000.000 đồng (bà L phải chịu 20.666.666 đồng, vợ chồng ông D phải chịu 10.333.333 đồng).

– Yêu cầu của vợ chồng ông H về việc buộc vợ chồng ông B trả cho vợ chồng ông H 03 tấn cà phê nhân xô và 25.000.000 đồng được chấp nhận nên vợ chồng ông B phải chịu án phí dân sự sơ thẩm là 6.605.000 đồng.

– Yêu cầu độc lập của vợ chồng ông B phải trả lại sản lượng cà phê thu hoạch mùa vụ năm 2012, 2013 là 4,5 tấn cà phê nhân xô không được chấp nhận nên vợ chồng ông B phải chịu là 8.032.000 đồng.

Về án phí dân sự phúc thẩm: Do cấp giám đốc thẩm sửa tòan bộ bản án phúc thẩm và nội dung kháng cáo của vợ chồng ông B không được chấp nhận nên vợ chồng ông B phải chịu án phí phúc thẩm là 300.000 đồng và được khấu trừ vào số tiền tạm ứng án phí phúc thẩm 300.000 đồng đã nộp theo Biên lai số 0002684 ngày 21/6/2018 của Chi cục Thi hành án dân sự huyện K. Hoàn trả lại cho vợ chồng ông B số tiền tạm ứng án phí phúc thẩm 300.000 đồng đã nộp theo Biên lai số 0002685 ngày 21/6/2018 của Chi cục Thi hành án dân sự huyện K.

[Nguồn: Quyết định GĐT số 38/2021/DS-GĐT Ngày 7/7/2021 của TÒA ÁN NHÂN DÂN CẤP CAO TẠI ĐÀ NẴNG]

Xem file đính kèm toàn văn Quyết định GĐT số: 38/2021/DS-GĐT

………………..

Luật sư tại Đà Nẵng:

99 Nguyễn Hữu Thọ, Quận Hải Châu, thành phố Đà Nẵng

Luật sư tại Huế:

366 Phan Chu Trinh, phường An Cựu, thành phố Huế, Thừa Thiên Huế

Luật sư tại TP. Hồ Chí Minh:

122 Đinh Bộ Lĩnh, quận Bình Thạnh, thành phố Hồ Chí Minh

Luật sư tại Hà Nội:

Tầng 5, số 11 Ngõ 183, phố Đặng Tiến Đông, phường Trung Liệt, quận Đống Đa, Hà Nội

Luật sư tại Nghệ An: