[NGHIÊN CỨU LUẬT MỖI NGÀY] – Sửa án sơ thẩm Buộc Điện lực, Viettel và các bên có lỗi để điện giật phải bồi thường thiệt hại do sức khỏe bị xâm phạm - Luật sư Đà Nẵng

NHẬN ĐỊNH CỦA TÒA ÁN

Sau khi nghiên cứu các tài liệu có trong hồ sơ vụ án được thẩm tra tại phiên tòa và căn cứ vào kết quả tranh tụng tại phiên tòa, xét kháng cáo của các bên. Hội đồng xét xử thấy rằng:

[1] Về tố tụng: Tòa sơ thẩm đã thụ lý đúng thẩm quyền và giải quyết đúng quan hệ pháp luật tranh chấp theo quy định của pháp luật tố tụng dân sự. Ông Lê Văn H1 xin vắng mặt, nên vụ án vẫn được tiếp tục xét xử theo quy định chung.

[2] Về nội dung tranh chấp: Nguyên đơn là ông Nguyễn Út N1 cho rằng bị đơn đã có lỗi hoàn toàn trong việc để xảy ra tai nạn điện giật (bị thương tật 95%) đối với ông (tại trụ điện vượt sông số 33 và 34, tuyến trung thế 01 pha 474.3A.3-7 vào lúc 21 giờ 45 phút ngày 03/10/2015 thuộc ấp Xẻo Ngay, xã Viên An Đông, huyện Ngọc Hiển). Đối với bị đơn cho rằng không có lỗi đối với nguyên đơn, việc nguyên đơn dùng cây chống đỡ sợi dây điện, dẫn đến bị phóng điện làm điện giật là lỗi hoàn toàn của nguyên đơn. Vào năm 2015 nguyên đơn kiện đòi bị đơn bồi thường 2.076.965.000 đồng. Tại Bản án dân sự sơ thẩm số: 18/2017/DS-ST ngày 18-5-2017 của TAND huyện Ngọc Hiển và Bản án dân sự phúc số: 232/2017/DS-PT ngày 28-12-2017 của TAND tỉnh Cà Mau xét xử ghi nhận sự tự nguyện của bị đơn: Tự nguyện bồi thường cho nguyên đơn số tiền 86.321.667 đồng (bị đơn đã thi hành án khoản tiền này xong cho nguyên đơn) (Bút lục số: 556).

[2.1] Tại Quyết định giám đốc thẩm số: 219/2019/DS-GĐT ngày 10-10-2019 của TAND cấp cao tại TP.HCM, tuyên xử hủy 02 Bản án nêu trên để thụ lý lại theo thủ tục chung, theo hướng đã nhận định: Cho trưng cầu giám định để tìm nguyên nhân phóng điện; từ ngày xảy ra tai nạn (ngày 03-10-2015) đến ngày 19- 11-2015 mới khám nghiệm hiện trường, thì hiện trường xảy ra tai nạn, cột điện, dây điện đã được sửa chữa khắc phục lỗi, không còn như hiện trạng ban đầu, nên tính chính xác không còn đảm bảo; Tổng công ty điện lực Miền Nam thiếu kiểm tra lưới điện, để lưới điện không đảm bảo an toàn cho người dân tham gia lưu thông trên sông, do đó cần phải bồi thường chi phí hợp lý theo quy định pháp luật, thì mới đảm bảo quyền, lợi ích hợp pháp cho ông Nguyễn Út N1. Tuy nhiên, tại Công văn số: 1241/SCT-TTr ngày 28-7-2020 của Sở Công Thương tỉnh Cà Mau phúc đáp Công văn số: 78/CV-TA ngày 10-7-2020 của TAND huyện Ngọc Hiển, đã từ chối giám định tìm nguyên nhân phóng điện, vì sự việc xảy ra gần 05 năm, hiện trường đã không còn nguyên vẹn như ban đầu.

[3] Đánh giá về lỗi dẫn đến thiệt hại, Bản án dân sự sơ thẩm số: 21/2020/DS-ST ngày 24-8-2020 của TAND huyện Ngọc Hiển xác định lỗi hoàn toàn thuộc về bị đơn là chưa phù hợp. Xét thấy, trong sự việc để xảy ra tai nạn này, các bên đều có một phần lỗi, như sau:

[3.1] Về phía người quản lý, sử dụng phương tiện và ông Nguyễn Út N1:

Tại đoạn sông xảy ra tai nạn, từ xa ông Nguyễn Út N1 và thuyền trưởng ông Lê Công V đã phát hiện đường dây điện mắc ngang sông, có khả năng vướng vào xà lan, nhưng lúc này không có biện pháp điều khiển xà lan để tránh. Nhận định dùng cây chống đỡ được dây điện để xà lan qua, nên thuyền trưởng Văn đã kêu ông Út N1 dùng cây đước đỡ dây điện (dây thấp nhất là dây Viettel), hậu quả làm cho dây điện cao nhất phóng điện gây thương tật 95% (cụt 02 tay, 01 chân) cho ông Út N1. Ông Lê Công V cho rằng do khoảng 10 lần như thế trước khi qua các đoạn sông, ông V cũng kêu ông Út N1 dùng cây đỡ dây điện vẫn an toàn, nên lần này tiếp tục kêu ông Út N1 thực hiện, không may để xảy ra tai nạn. Xét ông Út N1 là người làm công ăn lương cho chủ phương tiện, ông H1 đưa xà lan cho ông V sử dụng (cha đưa tài sản cho con khai thác, không thông giao dịch qua thuê mướn), nhưng ông V đã không tuân thủ nghiêm ngặt về an toàn lao động, vi phạm quy định về an toàn lưới điện, hành vi dùng cây chống đỡ đường điện là một trong những hành vi bị nghiêm cấm theo khoản 8 Điều 7 Luật Điện Lực. Tuy nhiên, việc làm của ông Út N1 dùng cây đỡ dây điện là do ông V phân công, chỉ đạo, ông Út N1 là người làm công không thể không làm, nên xét lỗi này là lỗi của phía chủ phương tiện, và người quản lý, sử dụng phương tiện. Từ đó, cần buộc ông V và ông H1 phải có trách nhiệm liên đới bồi thường một phần thiệt hại cho ông Út N1 là 50% là phù hợp. Xét thấy, mặc dù ông Út N1 có lỗi nghe và làm theo ông V đi chống đỡ dây điện, dẫn đến thiệt hại cho chính ông. Tuy nhiên, ông Út N1 chỉ là người làm công, chịu sự chỉ đạo, phân công trực tiếp của người quản lý phương tiện, sử dụng phương tiện, ông đã thực hiện công việc nguy hiểm như vậy hơn 10 lần (đều do sự chỉ đạo chủ người quản lý, sử dụng phương tiện), nên cần xét ông Út N1 không có lỗi trong khi dẫn đến thiệt hại cho chính ông, từ đó không nhất thiết phải bù trừ thiệt hại của ông

[3.2] Về phía Tổng Công ty Điện lực và Tập đoàn viễn thông Quân đội (Viettel):

Sau khi xảy ra tai nạn, hiện trường đã được khắc phục, sau khi sửa chữa xác định được: Cột điện mắc ngang qua sông có 03 sợi dây điện, sợi dây thấp nhất có chiều cao từ mặt nước lên là 6,7m là dây điện Viettel, sợi dây thứ hai là dây nguội không có võ bọc (không có điện áp) của Tổng công ty Điện lực Miền Nam có độ cao là 7,7m; sợi dây cao nhất là sợi dây điện trần có chiều cao là 9m so với mặt nước, đây là dây đã phóng điện gây tai nạn cho ông Út N1. Theo tranh luận của phía bị đơn, đối với xà lan chỉ có chiều cao là 5m thấp hơn so với dây phóng điện 9 là 4m, nếu ông Út N1 không đứng trên ca bin dùng cây đỡ thì không bị phóng điện và không có tai nạn xảy ra. Tuy nhiên, như đã nêu hiện trường đã được khắc phục thì không thể lấy số đo chiều cao nêu trên làm cơ sở. Về nguyên nhân phóng điện cũng không thể giám định được, vì tại Công văn số: 1241/SCT-TTr ngày 28-7- 2020 của Sở Công Thương tỉnh Cà Mau đã từ chối giám định tìm nguyên nhân phóng điện, vì sự việc xảy ra gần 05 năm, hiện trường đã không còn nguyên vẹn như ban đầu. Đối với những người hiểu biết sự việc như ông Nguyễn Văn Giách, là Công an viên ấp Xẻo Ngay, ông Võ Văn Bi và những bà con xung quanh đường điện trung thế đều xác nhận: dây điện bị võng cách mặt nước khoảng 04m đến 05m, xà lan khó di chuyển khi không có chở hàng hóa, nên nổi cao hơn mặt nước, hiện trường đường điện đã được sửa chữa cao hơn khi xảy ra tai nạn… (Thông báo số: 40 ngày 18-5-2016 của Công an huyện Ngọc Hiển).

Từ đó cần kết luận, do Tổng Công ty Điện lực và Tập đoàn viễn thông Quân đội thiếu kiểm tra thường xuyên về đường điện mắc qua đoạn sông gây tai nạn, có sự việc 03 dây bị võng (dây Viettel là thấp nhất) và tạo nên chướng ngại vật, ông Út N1 vì sợ xà lan vướng dây điện này, nên đã nghe theo lời chỉ đạo của ông V, đứng lên dùng cây đỡ các đường điện, dẫn đến đường điện cao nhất phóng điện, làm ông Út N1 bị điện giật và bị thương tật vĩnh viễn 95%. Như vậy, về phía của Tổng công ty Điện lực và Tập đoàn viễn thông Quân đội (Viettel) đều có một phần lỗi trong vụ việc để xảy ra tai nạn này, nên 02 đơn vị này phải chịu bồi thường 50% (mỗi đơn vị 25%); (ông H1, ông V liên đới bồi thường 50%) cho ông Út N1 là thỏa đáng, phù hợp với các Điều 584, 585, 587, 590, 593 Bộ luật Dân sự 2015.

[3.3] Như vậy, về khoản tiền các đương sự đã bồi hoàn một phần: Ông H1, ông V giao cho ông Út N1 200.000.000 đồng; Tổng Công ty điện lực Miền Nam đã thi hành Bản án trước đây 86.321.667 đồng cần phải được đối trừ.

[4] Về bồi thường thiệt hại cho ông Nguyễn Út N1: Ông Út N1 bị thương tật 95% vĩnh viễn được xem là mất hoàn toàn khả năng lao động, thì người thiệt hại được bồi thường thiệt hại (chi phí cho việc chăm sóc người bị thiệt hại) cho đến khi chết là phù hợp với Điều 593 Bộ luật dân sự và Mục 4, Phần III của Nghị quyết số: 03/2006/NQ-HĐTP ngày 08-7-2006 của Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân Tối cao. Bản án sơ thẩm tuyên xử bồi thường mất thu nhập cho ông Út N1 một lần đến 60 tuổi là không phù hợp với điều luật đã viện dẫn. Theo đó, tiểu mục 1.4, mục 1 Phần II của Nghị quyết: 03/2006/NQ-HĐTP quy định: Trong trường hợp sau khi điều trị, người bị thiệt hại mất khả năng lao động và cần có người thường xuyên chăm sóc khi bị suy giảm khả năng lao động vĩnh viễn từ 81% trở lên, thì phải bồi thường chi phí hợp lý cho việc chăm sóc người bị thiệt hại.

[4.1] Án sơ thẩm xác định số tiền mất thu nhập phải bồi thường sau khi ông Út N1 điều trị là chưa đúng, vì mất hoàn toàn khả năng lao động thì không thể có thu nhập, mà cần xét bồi thường chi phí cho việc chăm sóc người bị thiệt hại cho ông Nguyễn Út N1. Án sơ thẩm lấy mức 3.430.000 đồng/tháng (theo Nghị định số: 90/2019/NĐ-CP ngày 15/11/2019 của Chính phủ quy định mức lương tối thiểu vùng), đây cũng là điều kiện tối thiểu cho một người có thể sinh sống tại nơi cư trú, cho nên cần giữ mức bồi thường 3.430.000 đồng/tháng cho ông Nguyễn Út N1 10 đến khi ông chết là phù hợp. Đồng thời, thời hạn bắt đầu tính bồi thường cho ông Nguyễn Út N1 từ ngày ông Nguyễn Út N1 ra viện là phù hợp (nhập viện ngày 04- 10-2015 ra ngày 19-11-2015, số ngày điều trị 01 tháng 15 ngày) (Giấy ra viện: Bút lục số 122).

[4.2] Về số tiền mất thu nhập của người nuôi bệnh: Lẽ ra cần tính đến ngày ra viện, nhưng án sơ thẩm tuyên xử tính đến ngày xét xử sở thẩm là không phù hợp. Đối với số tiền 130.965.000 đồng chi phí điều trị nguyên đơn kê ra (Bút lục số: 28), nguyên đơn đã tính luôn tiền mất thu nhập của người bệnh 36.000.000 đồng (với mức lương nguyên đơn tự khai là 6.000.000 đồng/tháng) và tiền mất thu nhập của người nuôi bệnh 35.000.000 đồng), vậy cần phải đối trừ ra, còn lại 59.965.000 đồng là phù hợp.

[4.3] Đối với chi phí lắp đặt chân tay giả: Nguyên đơn thay đổi yêu cầu, chỉ còn 169.100.000 đồng, không còn yêu cầu chi phí lắp tay chân giả 4.940.000.000 đồng như đã khởi kiện và kháng cáo, vì thực tế nguyên đơn đã lắp tay chân giả vào ngày 11.12.2020, với chi phí 169.100.000 đồng. Tại phiên tòa phúc thẩm, bà Nguyễn Thị Thu H2 đại diện cho ông Út N1 xác định trước đây bà có yêu cầu chi phí lắp tay chân giả 4.940.000.000 đồng (Bản án sơ thẩm chấp nhận 625.000.000 đồng) và bà kháng cáo, bà có xuất trình phiếu báo giá đóng dấu đã thu tiền 4.940.000.000 đồng, bà H2 cũng cam kết tại biên bản làm việc với Tòa án bà cho rằng đã xuất trả số tiền này (Bút lục số: 656, 657). Tuy nhiên, qua đối chiếu văn bản xác minh của Công ty bán hàng phản hồi, cho thấy bà H2 trình bày là không đúng sự việc, Công ty chỉ bán hàng chân tay giả cho ông Út N1 với số tiền 169.100.000 đồng (có hóa đơn kèm theo), (Bút lục số: 678, 679, 680, 681). Nhận thấy không phù hợp, bà H2 xin rút lại lời trình bày này, bà chỉ yêu cầu số tiền lắp tay chân giả là 169.100.000 đồng. Đối với chi phí phát sinh đi lắp tay chân giả như: thuê xe, ngủ nghỉ, bà H2 có đề cập. Tòa án đã có biên bản ấn định thời hạn nộp đơn yêu cầu, chứng cứ, nhưng hết hạn nguyên đơn không thực hiện, nên không có căn cứ xem xét thêm chi phí này.

[5] Như vậy, các khoản tiền bồi thường cho ông Nguyễn Út N1 gồm: – Chi phí nằm viện và tái khám điều trị là 59.965.000 đồng (là số tiền 130.965.000 đồng chi phí điều trị nguyên đơn kê ra, trừ đi số tiền mất thu nhập của người bệnh 36.000.000 đồng, tiền mất thu nhập của người nuôi bệnh 35.000.000 đồng, mà nguyên đơn đã kê chung).

– Tiền mất thu nhập của người bệnh là 9.000.000 đồng (6.000.000 đồng/tháng x 1,5 tháng).

– Tiền mất thu nhập của người nuôi bệnh là 5.145.000 đồng (3.430.000 đồng x 1,5 tháng)

– Chi phí lắp chân, tay giả có hóa đơn là 169.100.000 đồng.

– Khoản tiền bù đắp tổn thất về tinh thần = 50 lần mức lương cơ sở x 95% x 1.490.000 đồng = 70.775.000 đồng.

– Khoản tiền bồi thường chăm sóc cho người bị thiệt hại là từ sau ngày xuất viện đến ngày xét xử phúc thẩm là 227.980.666 đồng (66 tháng 14 ngày x 3.430.000 đồng).

Tổng số tiền ông Nguyễn Út N1 được bồi thường là 541.965.666 đồng.

[5.1] Ông Lê Văn H1, ông Lê Công V phải liên đới bồi thường 270.982.833 đồng. Đối trừ số tiền 200.000.000 đồng, ông Lê Văn H1 và ông Lê Công V còn phải cùng liên đới bồi thường thêm cho ông Nguyễn Út N1 là 70.982.833 đồng. Tổng Công ty Điện lực Miền N2 phải bồi thường cho ông Nguyễn Út N1 135.491.416 đồng, đã qua bồi thường được 86.321.667 đồng, còn phải bồi thường tiếp tục là 49.169.749 đồng. Tập đoàn Viễn Thông Quân Đội (Viettel) bồi thường cho ông Nguyễn Út N1 135.491.416 đồng.

[5.2] Ngoài ra, sau ngày xét xử phúc thẩm, vào ngày mỗi đầu tháng, ông Lê Văn H1, ông Lê Công V, Tổng Công ty Điện lực Miền N2, Tập đoàn Viễn thông quân đội (Viettel) còn phải bồi thường 3.430.000 đồng cho ông Nguyễn Út N1. Trong đó ông Lê Văn H1, ông Lê Công V liên đới bồi thường 1.715.000 đồng/tháng; Tổng Công ty Điện lực Miền N2 bồi thường 857.500 đồng/tháng; Tập đoàn Viễn thông quân đội (Viettel) bồi thường 857.500 đồng/tháng. Thời gian bồi thường kể từ ngày 05-6-2021 cho đến khi ông Nguyễn Út N1 chết.

[6] Từ phân tích trên, không chấp nhận yêu cầu kháng cáo của nguyên đơn. Chấp nhận một phần kháng cáo của bị đơn là Tổng Công ty Điện lực Miền N2; sửa một phần Bản án dân sự sơ thẩm là phù hợp.

[7] Về án phí:

– Án phí dân sự sơ thẩm: Xét miễn án phí sơ thẩm cho ông Nguyễn Út N1. Ông Lê Văn H1 và Lê Công V cùng phải chịu án phí là: 3.549.141 đồng. Tổng công ty điện lực Miền Nam phải chịu 2.458.487 đồng. Tập đoàn Viễn thông Quân Đội (Viettel) phải chịu 6.774.570 đồng. Là phù hợp với các Điều 147 Bộ luật tố tụng dân sự; Điều 12, 14 Nghị quyết số: 326/2016/UBTVQH14 ngày 30 tháng 12 năm 2016 của Ủy ban thường vụ Quốc hội quy định về mức thu, miễn, giảm, thu nộp, quản lý và sử dụng án phí, lệ phí Tòa án.

– Về án phí phúc thẩm: Miễn toàn bộ cho ông Nguyễn Út N1. Hoàn lại cho Tổng Công ty Điện Lực Miền Nam 300.000 đồng đã dự nộp.

[8] Đến phần tuyên án, ông Lê Công V vắng mặt không rõ lý do. Việc tuyên án vắng mặt đương sự được thực hiện theo thủ tục chung.

[Nguồn: Bản án số 111/2021/DS-PT Ngày 04/6/2021 của TÒA ÁN NHÂN DÂN TỈNH CÀ MAU]

Xem file đính kèm toàn văn Bản án số: 111/2021/DS-PT

………………..

Luật sư tại Đà Nẵng:

99 Nguyễn Hữu Thọ, Quận Hải Châu, thành phố Đà Nẵng

Luật sư tại Huế:

366 Phan Chu Trinh, phường An Cựu, Thành phố Huế, Thừa Thiên Huế

Luật sư tại TP. Hồ Chí Minh:

122 Đinh Bộ Lĩnh, quận Bình Thạnh, thành phố Hồ Chí Minh

Luật sư tại Hà Nội: