[NGHIÊN CỨU LUẬT MỐI NGÀY] – Bản án về Tranh chấp hợp đồng ủy quyền, hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất, bồi thường thiệt hại về tài sản - Luật sư Đà Nẵng

NHẬN ĐỊNH CỦA TÒA ÁN:

Căn cứ vào các tài liệu, chứng cứ đã được xem xét thẩm tra, kết quả hỏi, tranh tụng tại phiên tòa, trên cơ sở xem xét đầy đủ, toàn diện các chứng cứ, ý kiến của các đương sự, ý kiến của Kiểm sát viên. Hội đồng xét xử phúc thẩm nhận định như sau:

[1] Đơn kháng cáo của đại diện theo ủy quyền của nguyên đơn và kháng nghị của Viện kiểm sát nhân dân thành phố Cần Thơ là trong hạn luật định. Đại diện theo ủy quyền của nguyên đơn đã đóng tiền tạm ứng án phí phúc thẩm nên kháng cáo hợp lệ. Do đó, kháng cáo và kháng nghị được Hội đồng xét xử xem xét theo trình tự phúc thẩm.

Luật sư bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho bị đơn cho rằng, Tòa án cấp sơ thẩm tống đạt Bản án sơ thẩm không đúng thời hạn cho Bà Lo. nên từ đó làm mất quyền kháng cáo của Bà Lo., xét quan điểm này của luật sư là không có cơ sở chấp nhận vì tại phiên tòa sơ thẩm có mặt người đại diện theo ủy quyền của Bà Lo. (trường hợp này coi như Bà Lo. có mặt tại phiên tòa sơ thẩm), do đó người đại diện ủy quyền có nghĩa vụ thông báo kết quả xét xử cho Bà Lo. để Bà Lo. thực hiện quyền kháng cáo theo đúng quy định pháp luật.

[2] Đối với việc kháng cáo của đại diện theo ủy quyền của bị đơn, thấy rằng: Căn cứ vào văn bản ủy quyền giữa bị đơn Hà Thị Phương Loan và bà Nguyễn Thị Diễm Tri. được lập ngày 09/7/2022 tại Văn phòng công chứng Nguyễn Thị Kim Oanh; địa chỉ: 284 Võ Văn Kiệt, phường An Thới, quận Bình Thủy, thành phố Cần Thơ thì không có nội dung ủy quyền kháng cáo. Do đó, Tòa án cấp sơ thẩm đã ban hành thông báo số 151/TB-TA ngày 12/9/2022 trả lại đơn kháng cáo cho bà Nguyễn Thị Diễm Tri. với lý do bà Trinh không có quyền kháng cáo là đúng quy định tại Điều 272, 274 Bộ luật Tô tụng dân sự.

[3] Tại phần phát biểu quan điểm giải quyết vụ án, đại diện Viện kiểm sát nhân dân cấp cao tại Thành phố Hồ Chí Minh rút một phần quyết định kháng nghị của Viện kiểm sát nhân dân thành phố Cần Thơ về nội dung buộc Bà Hà Thị Phương Lo. hoàn trả cho bà Pham Trúc Linh ½ giá trị nhà đất số 79 Châu Văn Liêm. Xét việc rút một phần kháng nghị của đại diện Viện kiểm sát nhân dân cấp cao tại Thành phố Hồ Chí Minh là đúng quy định tại khoản 3 Điều 284 Bộ luật tố tụng dân sự nên Hội đồng xét xử phúc thẩm chấp nhận và đình chỉ xét xử phúc thẩm đối với nội dng này.

[4] Xét kháng cáo của đại diện theo ủy quyền của nguyên đơn và kháng nghị của Viện kiểm sát nhân dân thành phố Cần Thơ:

[5] Về quyền sở hữu nhà, đất tại số 79 Châu Văn Liêm, phường An Lạc, thành phố Cần Thơ (nay là phường An Lạc, Quận Ninh Kiều, thành phố Cần Thơ):

Theo hợp đồng mua bán nhà ở và chuyển nhượng quyền sử dụng đất ở lập ngày 15/6/2018 tại Văn phòng Công chứng Trần Văn Thanh có nội dung; Công ty TNHH Thiên Phước chuyển nhượng cho Bà Hà Thị Phương Lo. và bà Phạm Trúc Li. toàn bộ căn nhà và quyền sử dụng đất theo Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở và quyền sử dụng đất ở diện tích 67,2m2 tại 79 Châu Văn Liêm, phường an Lạc, thành phố Cần Thơ với giá 2.880.000.000 đồng. Đồng thời bà Li. và Bà Lo. lập văn bản thỏa thuận phân chia phần sở hữu/sử dụng căn nhà và quyền sử dụng đất nêu trên của mỗi người là 50% và thỏa thuận bà Li. là người đại diện đứng tên trên Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở và quyền sử dụng đất ở thuộc sở hữu chung của bà Li., Bà Lo.. Ngày 18/7/2018, Sở Tài nguyên và Môi trường thành phố Cần Thơ đã cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất số CN 257455 cho bà Phạm Trúc Li. đứng tên.

Do đó, căn cứ quy định tại các Điều 207, 208 và 209 Bộ luật dân sự thì đầy là tài sản chung của bà Li. và Bà Lo. và thuộc sở hữu chung theo phần, mỗi người sở hữu 50% như nhận định của Tòa án cấp sơ thẩm là có căn cứ, đúng pháp luật.

Bị đơn Bà Lo. cho rằng, thực tế giá chuyển nhượng nhà đất là 7.000.000.000 đồng và toàn bộ số tiền này do bị đơn và mẹ là bà Lương Thị R. chi trả, phía bà Li. không có đóng góp gì nên nguyên đơn không có quyền đòi chia 50% giá trị tài sản. Xét quan điểm này của bị đơn là không có cơ sở chấp nhận vì không có chứng cứ chứng minh, hơn nữa trong trường hợp đúng là số tiền 7.000.000.000 đồng do bà Ra chi trả để mua nhà đất 79 Châu Văn Liêm nhưng các bên đã tự nguyện thỏa thuận nhà đất là tài sản chung của bà Li., Bà Lo., mỗi người sở hữu 50%. Thỏa thuận này là đúng quy định pháp luật nên có giá trị pháp lý.

[6] Về hợp đồng ủy quyền lập ngày 09/11/2018:

Ngày 09/11/2018, tại Văn phòng công chứng CL., bà Phạm Trúc Li. ủy quyền cho Bà Hà Thị Phương Lo. được toàn quyền sử dụng, xin phép xây dựng, cải tạo, liên hệ cơ quan có thẩm quyền giải quyết gải quyết tất cả các vấn đề liên quan và quyết định việc giao dịch (ký hợp đồng đặt cọc , nhận tiền đặt cọc, chuyển nhượng, nhận tiền chuyển nhượng…) đối với tài sản là nhà đất 79 Châu Văn Liêm nêu trên. Thời hạn ủy quyền là 10 năm. Trong hợp đồng ủy quyền này các bên không thỏa thuận có thù lao và không thỏa thuận về điều kiện chấm dứt hợp đồng ủy quyền. Do đó, căn cứ Điều 428 và 569 Bộ luật dân sự 2015 quy định: “…nếu ủy quyền không có thù lao thì bên ủy quyền có thể chấm dứt thực hiện hợp đồng bất cứ lúc nào nhưng phải báo trước cho bên được ủy quyền một thời gian hợp lý.” thì bà Li. có quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng ủy quyền ngày 09/11/2018 bất cứ lúc nào. Bà Li. xác định do phát sinh mâu thuẫn với Bà Lo. nên đã nhiều lần yêu cầu Bà Lo. đến Văn phòng Công chứng CL. để hủy hợp đồng ủy quyền nhưng Bà Lo. không hợp tác nên ngày 25/3/2020 bà Li. làm đơn khởi kiện gửi đến Tòa án nhân dân quận Ninh Kiều yêu cầu hủy hợp đồng ủy quyền nêu trên. Ngày 01/7/2020, Tòa án nhân dân quận Ninh Kiều ban hành thông báo về việc thụ lý vụ án số 202/TB-TLVA. Như vậy, có căn cứ xác định ngày Tòa án quận Ninh Kiều, thành phố Cần Thơ thụ lý vụ án (01/7/2020) là ngày bà Li. thông báo cho Bà Lo. biết về việc đơn phương chấm dứt hợp đồng ủy quyền ngày 09/11/2018.

[7] Về hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất ngày 30/7/2020 giữa Bà Hà Thị Phương Lo. và Ông Trần Tấn Nhu. đối với nhà, đất tại số 79 Châu Văn Liêm, phường An Lạc, quận Ninh Kiều, thành phố Cần Thơ:

Như đoạn [6] đã nhận định hợp đồng ủy quyền ngày 09/11/2018 đã bị bà Li. đơn phương chấm dứt thực hiện từ ngày 01/7/2020, do đó Bà Lo. ký hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất cho Ông Trần Tấn Nhu. vào ngày 31/7/2020 là vi phạm pháp luật, Văn phòng Công chứng CL. biết rõ Tòa án quận Ninh Kiều đang thụ lý, giải quyết vụ việc bà Li. khởi kiện đối với Bà Lo. để yêu cầu hủy bỏ hợp đồng ủy quyền ngày 09/11/2018 nhưng Văn phòng Công chứng CL. vẫn tiến hành công chứng hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất nêu trên là không đúng pháp luật nên hợp đồng này vô hiệu theo quy định tại Điều 123 Bộ luật dân sự. Bà Lo. có trách nhiệm hoàn trả lại cho Ông Nhu. số tiền 4.500.000.000 đồng. Đối với hậu quả của hợp đồng vô hiệu thì Ông Nhu. có quyền khởi kiện bằng vụ án dân sự khác khi có yêu cầu. Tòa án cấp sơ thẩm nhận định Ông Trần Tấn Nhu. -người nhận chuyển nhượng nhà, đất từ Bà Lo. là người thứ ba ngay tình theo quy định tại Điều 133 Bộ luật dân sự năm 2015 là không đúng.

[8] Với các tài liệu, chứng cứ nêu trên, Hội đồng xét xử phúc thẩm chấp nhận yêu cầu kháng cáo của nguyên đơn, chấp nhận kháng nghị của Viện kiểm sát nhân dân thành phố Cần Thơ; sửa Bản án sơ thẩm; hủy hợp đồng ủy quyền ngày 09/11/2018 số công chứng 4404 quyển số 01/TP/CC-SCC/HĐGD của Văn phòng Công chứng CL., thành phố Cần Thơ; tuyên bố hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất ngày 30/7/2020 giữa Bà Hà Thị Phương Lo. và Ông Trần Tấn Nhu. vô hiệu (số công chứng 2532, quyển số 01/2020-TP/CC-SCC/HĐGD ngày 30/7/2020 của Văn phòng Công chứng CL., thành phố Cần Thơ);

[9] Do sửa án sơ thẩm nên án phí dân sự sơ thẩm được tính lại như sau:

Bà Phạm Trúc Li. không phải chịu tiền án phí dân sự sơ thẩm.

Bà Hà Thị Phương Lo. phải chịu tiền án phí dân sự sơ thẩm không có giá ngạch là 300.000 đồng (đối với yêu cầu của bà Phạm Trục Linh) và phải chịu tiền án phí dân sự sơ thẩm có giá ngạch là 112.500.000đồng (Đối với khoản tiền 4.500.000.000 đồng hoàn trả cho Ông Nhu.)

[10] Do kháng cáo được chấp nhận nên bà Li. không phải chịu tiền án phí dân sự phúc thẩm.

[11] Quan điểm của đại diện Viện kiểm sát xét xử phúc thẩm đề nghị chấp nhận kháng nghị của Viện kiểm sát nhân dân thành phố Cần Thơ, sửa án sơ thẩm là có căn cứ, được Hội đồng xét xử chấp nhận.

[Nguồn: Bản án số 294/2023/DS-PT ngày 25/5/2023 của TÒA ÁN NHÂN DÂN CẤP CAO TẠI THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH]

Xem file đính kèm toàn văn Bản án số: 294/2023/DS-PT

………………..

Luật sư tại Đà Nẵng:

99 Nguyễn Hữu Thọ, Quận Hải Châu, thành phố Đà Nẵng

Luật sư tại Huế:

366 Phan Chu Trinh, phường An Cựu, Thành phố Huế, Thừa Thiên Huế

Luật sư tại TP. Hồ Chí Minh:

122 Đinh Bộ Lĩnh, quận Bình Thạnh, thành phố Hồ Chí Minh

Luật sư tại Hà Nội:

Tầng 5, số 11 Ngõ 183, phố Đặng Tiến Đông, phường Trung Liệt, quận Đống Đa, Hà Nội

Luật sư tại Nghệ An: