KINH NGHIỆM XÉT XỬ: QUYẾT ĐỊNH GIÁM ĐỐC THẨM HỦY BẢN ÁN PHÚC THẨM, VỤ ÁN TRANH CHẤP HỢP ĐỒNG TẶNG CHO QUYỀN SỬ DỤNG ĐẤT VÀ TÀI SẢN GẮN LIỀN TRÊN ĐẤT - Luật sư Đà Nẵng

NHẬN ĐỊNH CỦA ỦY BAN THẨM PHÁN TÒA ÁN CẤP CAO TẠI THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH:

Diện tích 205m2đất thuộc thửa 15, tờ bản đồ 45, tại thôn Phú Tân, xã Phú Riềng, huyện Bù Gia Mập, tỉnh Bình Phước, thuộc quyền sử dụng của cụ Ngô H và cụ Trần Thị Q, Ủy ban nhân dân huyện Bù Gia Mập, tỉnh Bình Phước cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho cụ Ngô H đại diện hộ gia đình đứng tên. Ngày 07/01/2015, tại Văn phòng công chứng Phú Riềng, cụ Ngô H, cụ Trần Thị Q lập hợp đồng tặng cho ông Ngô D diện tích 4.296,8m2 đất trong tổng số diện tích đất trên. Ngày 30/3/2015, ông Ngô D được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đối với diện tích đất này. Diện tích đất ông Ngô D được tặng cho gồm 02 Mảnh: Mảnh thứ nhất diện tích 1.195,6m2 (mặt tiền); Mảnh thứ hai diện tích 2.940,7m2 (mặt hậu, phần này nguyên đơn không yêu cầu và các đương sự không tranh chấp). Theo đo đạc hiện trạng của Văn phòng đăng ký đất đai Chi nhánh huyện Phú Riềng ngày 11/4/2019 thì Mảnh thứ nhất gồm có 02 thửa: thửa 01 có diện tích 607,3m2, thửa 02 có diện tích 588,3m2.
Đối với diện tích 588,3m2thuộc thửa số 02: trong quá trình giải quyết vụ án và tại phiên tòa sơ thẩm, phúc thẩm, các đương sự thống nhất trình bày diện tích đất trên thuộc quyền sử dụng của cụ Ngô H, cụ Trần Thị Q nhưng nhờ ông Ngô D đứng tên giùm. Ông Ngô D đồng ý hủy hợp đồng tặng cho đối với diện tích đất này để trả lại đất cho cụ Ngô H và cụ Trần Thị Q, Tòa án cấp sơ thẩm và phúc thẩm ghi nhận sự thỏa thuận tự nguyện của các đương sự về nội dung này là phù hợp. Sau khi xét xử phúc thẩm, các đương sự không có khiếu nại nên không đặt ra vấn đề xem xét lại.
Đối với diện tích 607,3m2đã được cụ Ngô H và cụ Trần Thị Q lập hợp đồng công chứng tặng cho ông Ngô D, ông Ngô D được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Như vậy, việc tặng cho đã hoàn tất về thủ tục pháp lý và thực tế gia đình ông Ngô D đã sử dụng đất từ trước khi cụ Ngô H, cụ Trần Thị Q lập hợp đồng tặng cho cho đến nay. Tòa án cấp sơ thẩm xác định hợp đồng tặng cho quyền sử dụng đất đã hoàn tất về thủ tục pháp lý là có căn cứ. Trong quá trình giải quyết vụ án, cụ Ngô H, cụ Trần Thị Q và một số người con khác của hai cụ trình bày việc tặng cho ông Ngô D diện tích đất này là để nhằm mục đích sử dụng vào việc thờ cúng ông bà tổ tiên sau này. Tuy nhiên, trong hợp đồng tặng cho quyền sử dụng đất không có điều kiện trên nên Tòa án cấp sơ thẩm xác định hợp đồng tặng cho không có điều kiện là đúng, còn Tòa án cấp phúc thẩm xác định hợp đồng tặng cho có điều kiện là không phù hợp với chứng cứ của vụ án.

Ngoài Hợp đồng tặng cho quyền sử dụng dụng đất cho các con, cụ Ngô H và cụ Trần Thị Q còn lập Bản di chúc viết tay đề ngày 10/01/2015 có nội dung gồm 02 phần: tại phần 1 hai cụ khẳng định: “thửa đất số 15 tờ bản đồ số 45 diện tích 7205m2; thời hạn sử dụng: đất tại nông thôn lâu dài, đất trồng cây lâu năm A đến hết tháng 7/2047; Nguồn gốc sử dụng đất: Công nhận quyền sử dụng đất như giao đất có thu tiền sử dụng đất 300m2; công nhận quyền sử dụng đất như giao đất không thu tiền sử dụng đất 6.905m2. Thửa đất này đã tặng cho và đã là sổ cho các con chúng tôi”; còn phần thứ 2 là “ngôi nhà và các vật dụng trong nhà”. Như vậy, hai cụ đã xác định rõ đối tượng tặng cho là quyền sử dụng đất đã được thực hiện xong, chỉ còn lại ngôi nhà và vật dụng trong nhà là đối tượng được định đoạt trong di chúc. Tòa án cấp phúc thẩm xác định nội dung di chúc bao gồm cả quyền sử dụng đất là không đúng. Mặt khác, tại thời điểm giải quyết vụ án, cụ Ngô H và cụ Trần Thị Q còn đang sống nên việc sửa đổi hoặc hủy bỏ di chúc thuộc quyền định đoạt của hai cụ. Do đó, việc Tòa án cấp sơ thẩm giải quyết phần thứ 02 (ngôi nhà và vật dụng trong nhà), còn Tòa án cấp phúc thẩm xem xét hủy bỏ di chúc ngày 10/01/2015 của cụ Ngô H và cụ Trần Thị Q đều là không đúng pháp luật. Vì vậy, kháng nghị của Chánh án Tòa án nhân dân cấp cao tại Thành phố Hồ Chí Minh là có căn cứ nên cần được chấp nhận.

Quyết định 106/2021/DS-GĐT

………………..

Luật sư tại Đà Nẵng:

99 Nguyễn Hữu Thọ, Quận Hải Châu, thành phố Đà Nẵng

Luật sư tại Huế:

56A Điện Biên Phủ, phường Phường Đúc, thành phố Huế, Thừa Thiên Huế

Luật sư tại Quảng Ngãi:

359 đường Nguyễn Du, thành phố Quảng Ngãi, tỉnh Quảng Ngãi

Luật sư tại Hà Nội:

Tầng 5, số 11 Ngõ 183, phố Đặng Tiến Đông, phường Trung Liệt, quận Đống Đa, Hà Nội

Luật sư tại Nghệ An:

Số 19 đường V.I Lê Nin, Nghi Phú, thành phố Vinh, tỉnh Nghệ An