KINH NGHIỆM XÉT XỬ: QUYẾT ĐỊNH GIÁM ĐỐC THẨM HỦY BẢN ÁN PHÚC THẨM, BẢN ÁN SƠ THẨM VỤ ÁN TRANH CHẤP LỐI ĐI - Luật sư Đà Nẵng

NHẬN ĐỊNH CỦA ỦY BAN THẨM PHÁN TÒA ÁN CẤP CAO TẠI HÀ NỘI

[1] Thửa đất số 250, diện tích 4.738m2, tờ bản đồ số 89, tại xóm C, xã Th, thị xã Ph của gia đình anh Trần Văn Th có vị trí nằm ở phía bên trong thửa đất số 286 và 288 của gia đình ông Đinh Văn L, bà Vũ Thị L1. Thửa đất có nguồn gốc do ông cha của anh Th để lại, được Ủy ban nhân dân huyện Ph (nay là thị xã Ph) cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lần đầu năm 1993 mang tên ông Trần Văn T, cấp lại Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất năm 2016 mang tên anh Trần Văn Th, chị Lưu Thị S. Từ thời ông cha của anh Th đã sử dụng một lối đi duy nhất tiếp giáp giữa hai thửa đất số 286 và 288 của gia đình ông L, bà L1 để đi ra đường chính công cộng. Lối đi này được thể hiện trên bản đồ địa chính năm 1989 xã Thành Công và còn tiếp giáp với nhiều thửa đất ruộng của các hộ gia đình khác. Theo Biên bản làm việc ngày 10/7/2017 có sự tham gia của chính quyền địa phương thì anh Trần Văn Th và ông Đinh Văn L không tranh chấp về ranh giới giữa các thửa đất của hai bên gia đình, mà chỉ không thống nhất về lối đi.

[2] Ông Đinh Văn L, bà Vũ Thị L1 cho rằng: Lối đi tranh chấp có nguồn gốc do ông cha khai phá từ năm 1968; là bờ ruộng giữa hai thửa đất số 288, 286 và là diện tích nằm trong thửa đất số 288 được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất của gia đình ông L. Tuy nhiên, trong quá trình giải quyết vụ án, ông Đinh Văn L và anh Trần Văn Th đều thừa nhận: Lối đi tranh chấp không nằm trong diện tích đất được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất của gia đình ông L và gia đình anh Th.

[3] Theo Biên bản xác minh ngày 02/8/2017 và Văn bản số 07/UBND ngày 13/01/2017 của Ủy ban nhân dân xã Thành Công có nội dung: Thửa đất số 286 của gia đình ông Đinh Văn L chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất; thửa đất số 288 đã được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất mang tên hộ ông Đinh Văn N (Đinh Văn L), bà Vũ Thị L1. Theo Bản đồ địa chính đo đạc năm 1989 có thể hiện đường đi: Phía Đông Bắc giáp thửa số 288, tờ bản đồ số 89; phía Tây Nam giáp thửa đất số 286, tờ bản đồ 89.

Theo Công văn số 247/UBND-TNMT ngày 16/3/2018 của Ủy ban nhân dân thị xã Ph xác định: Năm 1993, ông Đinh Văn L được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đối với thửa đất số 288, tờ bản đồ số 89, diện tích 3.440m2 đất thổ cư; năm 2009 cấp đổi giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, trong đó diện tích đất ở là 1.800m2 và diện tích đất trồng cây lâu năm là 1.640m2. Quy trình cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lần đầu đối với hộ ông Đinh Văn L được thực hiện trên cơ sở Bản đồ địa chính xã Th đo đạc năm 1989. Trên tờ Bản đồ địa chính số 89 đo đạc năm 1989 xã Th có thể hiện đoạn đường đi như sau: Phía Đông Bắc giáp thửa số 288, tờ bản đồ 89; phía Tây Nam giáp thửa số 286, tờ bản đồ 89 do gia đình ông Đinh Văn L sử dụng. Việc cấp đổi Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất năm 2009 của gia đình ông L chỉ thực hiện lại hạn mức đất ở đối với trường hợp thửa đất có cùng vườn ao, chứ không thực hiện việc cấp gộp đường đi với thửa số 288 của gia đình ông L. Theo quy định của Luật Đất đai, đường dân sinh là đất sử dụng vào mục đích công cộng thuộc đất chuyên dùng được Nhà nước quản lý theo quy định.

[4] Theo tờ Bản đồ địa chính số 89 đo đạc năm 1989 xã Th thể hiện lối đi tranh chấp còn tiếp giáp với các thửa đất số 334, 335, 335A, 338, 339 của các hộ gia đình khác. Thực tế gia đình anh Th và nhiều hộ dân khác vẫn đi lại từ những năm 1980 đến khi các bên tranh chấp; phù hợp với lời khai của những người làm chứng sinh sống tại xóm C, xã Th, thị xã Ph.

Do đó, Tòa án cấp phúc thẩm không chấp nhận yêu cầu khởi kiện của anh Trần Văn Th yêu cầu ông Đinh Văn L, bà Vũ Thị L1 phải mở lại lối đi là không đúng quy định của pháp luật, ảnh hưởng đến quyền được đi lại của gia đình anh Th.

[5] Anh Trần Văn Th, ông Trần Văn T xác định quá trình sử dụng lối đi cũ, ông T1 đã bồi đắp thêm để đi lại cho dễ dàng; còn gia đình ông Đinh Văn L đã nắn chéo lối đi này làm thay đổi hoàn toàn hiện trạng, chênh lệch khoảng 7- 8m so với lối đi cũ. Theo Biên bản xem xét, thẩm định tại chỗ ngày 10/8/2017 thể hiện phần lối đi gia đình ông L đã nắn chỉnh so với lối đi cũ theo Bản đồ địa chính năm 1989 có khoảng cách là 2,8m. Theo Báo cáo số 02/BC-UBND ngày 14/3/2019 và Biên bản kiểm tra hiện trạng diện tích đất tranh chấp ngày 11/3/2019 của Ủy ban nhân dân xã Th thể hiện: Gia đình ông L đã thuê máy đào hố trên diện tích 25,2m2, chiều dài là 9,0m, chiều rộng là 2,8m, chiều sâu là 1,8m so với mặt ruộng và chắn ngang đường đang tranh chấp. Như vậy, lối đi cũ theo bản đồ địa chính năm 1989 là không còn nguyên hiện trạng. Tòa án cấp sơ thẩm đã tiến hành thẩm định tại chỗ xác định được kích thước số đo chiều dài, chiều rộng của lối đi cũ theo Tờ bản đồ địa chính năm 1989, nhưng chưa làm rõ các đặc điểm khác của con đường cũ (chiều cao của con đường cũ so với mặt ruộng, loại đường …) là không cụ thể, rõ ràng, gây khó khăn cho việc thi hành án. Do đó, Tòa án cấp sơ thẩm buộc ông Đinh Văn L, bà Vũ Thị L1 phải khôi phục hiện trạng con đường cũ theo bản đồ năm 1989 nhưng chưa nêu rõ các đặc điểm của con đường là khó khăn cho việc thi hành án.

QUYẾT ĐỊNH SỐ 98/2021/DS-GĐT

———————–

Luật sư tại Đà Nẵng:

99 Nguyễn Hữu Thọ, Quận Hải Châu, thành phố Đà Nẵng

Luật sư tại Huế:

56A Điện Biên Phủ, phường Phường Đúc, thành phố Huế, Thừa Thiên Huế

Luật sư tại TP. Hồ Chí Minh:

122 Đinh Bộ Lĩnh, quận Bình Thạnh, thành phố Hồ Chí Minh

Luật sư tại Hà Nội:

Tầng 5, số 11 Ngõ 183, phố Đặng Tiến Đông, phường Trung Liệt, quận Đống Đa, Hà Nội

Luật sư tại Nghệ An:

Số 19 đường V.I Lê Nin, Nghi Phú, thành phố Vinh, tỉnh Nghệ An