KINH NGHIỆM XÉT XỬ: QUYẾT ĐỊNH GIÁM ĐỐC THẨM HỦY BẢN ÁN PHÚC THẨM, BẢN ÁN SƠ THẨM VỀ TRANH CHẤP YÊU CẦU CHIA TÀI SẢN CHUNG VÀ ĐÒI LẠI TÀI SẢN - Luật sư Đà Nẵng

NHẬN ĐỊNH CỦA ỦY BAN THẨM PHÁN TÒA ÁN CẤP CAO TẠI THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

[1]. Các bên đương sự đều thống nhất cụ Vương Văn H0 (tự L0) được thừa hưởng từ cha mẹ một phần đất khoảng hơn 2.000m2 nhưng chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Cụ Vương Văn H0 và cụ Trần Thị Ch sinh được một người con là ông Vương Văn Ph1. Sau khi cụ Ch chết, cụ H0 kết hôn với cụ Ca Thị H4 và sinh được hai người con là bà Vương Thị Ng3 và bà Vương Thị H2. Năm 1979, cụ H0 chết. Năm 1985, cụ H4 chết. Cả hai cụ đều không để lại di chúc. Phần đất nêu trên do bà Vương Thị Ng3, bà Vương Thị H2 tiếp tục sử dụng. Trong đó, bà Vương Thị Ng3 sử dụng diện tích 632m2, bà Ng3 chết năm 1985, năm 2000, ông Vũ Ngọc T1 (con trai bà Ng3) kê khai, đăng ký và đứng tên trên giấy chứng nhận quyền sử dụng đất; bà Vương Thị H2 sử dụng diện tích 1.325m2, nay là thửa số 306, tờ bản đồ số 22, đất tọa lạc tại ấp AL, xã ABA, thị xã HN, tỉnh Đ. Bà H2 kê khai, đăng ký và được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất năm 2000. Năm 2004, ông Ph1 chết. Bà Lê Thị V (vợ ông Ph1) và các con ông Ph1 khởi kiện cho rằng thửa đất số 306 nêu trên là tài sản chung của ông Ph1 và bà H2 nên yêu cầu bà H2 chia cho các nguyên đơn phần đất có diện tích 661,3m2. Bà H2 cho rằng thửa đất 306 là của cha mẹ để lại cho bà do bà chung sống với cha mẹ từ nhỏ nên không đồng ý yêu cầu khởi kiện của bà V.

[2]. Quá trình giải quyết vụ án, bà H2 không cung cấp được tài liệu, chứng cứ để chứng minh thửa đất số 306 nêu trên bà H2 được cụ H0, cụ H4 tặng cho hay được thừa kế từ cụ H0, cụ H4. Trong khi đó, tại “Tờ Thuận phân” ngày 16/10/1995, có nội dung, ông Ph1, bà Ng3, bà H2 thỏa thuận chia huê lợi của cha mẹ để lại, cụ thể: ông Ph1 hưởng 4 cây me, bà Ng3 hưởng 5 cây me và 1 bụi tre, bà H2 hưởng 5 cây me và 1 bụi tre. Tờ thuận phân còn có nội dung: “Đất đai ông bà để lại thì con cái chung hưởng, không ai có quyền được bán, không có được xua đuổi”, phía dưới có chữ ký của ông Ph1, bà H2 và đại diện bà Ng3. Như V, căn cứ mục 2.4 Nghị quyết 02/2004/NQ-HĐTP ngày 10/8/2004 của Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao thì phần đất cụ H0, cụ H4 chết để lại được xác định là tài sản chung chưa chia của các đồng thừa kế. Thực tế, bà Ng3 đã được nhận phần đất có diện tích 632m2 sử dụng từ năm 1985 đến nay (hiện không có tranh chấp). Do đó, phần đất bà H2 đang quản lý, sử dụng được xác định là tài sản chung của ông Ph1, bà H2 như Tòa án hai cấp tỉnh Đ nhận định là có căn cứ.

[3]. Tuy nhiên, bà H2 là người trực tiếp quản lý, sử dụng, trông coi tài sản, cũng là người đóng thuế, kê khai đăng ký và được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Lẽ ra, khi phân chia tài sản chung, Tòa án cần phải tính công sức của bà H2 trong việc bảo quản, giữ gìn, tôn tạo, làm tăng giá trị tài sản mới đúng. Tòa án hai cấp buộc bà H2 giao trả cho các nguyên đơn 661,3m2 đất trong tổng diện tích 1.325m2 đất thuộc thửa 306 là chưa xem xét đến công sức của bà H2, chưa đảm bảo quyền, lợi ích hợp pháp của bà H2. Kháng nghị của Chánh án Tòa án nhân dân cấp cao tại Thành phố Hồ Chí Minh là có căn cứ.

QUYẾT ĐỊNH SỐ: 102/2022/DS-PT

—————

Luật sư tại Đà Nẵng:

99 Nguyễn Hữu Thọ, Quận Hải Châu, thành phố Đà Nẵng

Luật sư tại Huế:

56A Điện Biên Phủ, phường Phường Đúc, thành phố Huế, Thừa Thiên Huế

Luật sư tại TP. Hồ Chí Minh:

122 Đinh Bộ Lĩnh, quận Bình Thạnh, thành phố Hồ Chí Minh

Luật sư tại Hà Nội:

Tầng 5, số 11 Ngõ 183, phố Đặng Tiến Đông, phường Trung Liệt, quận Đống Đa, Hà Nội

Luật sư tại Nghệ An:

Số 19 đường V.I Lê Nin, Nghi Phú, thành phố Vinh, tỉnh Nghệ An