Tình huống pháp lý. Có phải hoàn lại tiền khi xảy ra rủi ro?
Tôi và bà X có viết giấy mua bán, theo đó tôi bán cho bà T toàn bộ số dưa hấu tại ruộng dưa hấu nhà tôi với giá 5.000.000 đồng. Bà T đã đưa hết số tiền cho tôi và hẹn hai hôm sau sang sẽ cho người đến thu hoạch ruộng dưa đó. Nhưng đêm hôm đó, có mưa lũ nên quét số dưa hấu của nhà tôi dẫn đến xảy ra hư hỏng hết. Bà T sang nhà tôi đòi lại tiền 5 triệu đồng. Vậy trường hợp của tôi có phải trả lại số tiền đã nhận từ bà T không?
Trả lời:
Cảm ơn Qúy Khách đã gửi câu hỏi đến Công ty Luật FDVN (FDVN). Đối với các yêu cầu tư vấn của Qúy Khách, sau khi nghiên cứu các quy định pháp luật liên quan, FDVN có một số trao đổi như sau:
Theo Điều 430 Bộ luật dân sự 2015 quy định về hợp đồng mua bán tài sản như sau: “Hợp đồng mua bán tài sản là sự thỏa thuận giữa các bên, theo đó bên bán chuyển quyền sở hữu tài sản cho bên mua và bên mua trả tiền cho bên bán”
Đối chiếu với thông tin Quý khách cung cấp thì đã bán số dưa hấu cho bà T, bà T đã thanh toán trước đó số tiền mua dưa hấu và hẹn 2 hôm sau sẽ cho người đến thu hoạch và vận chuyển đi. Tuy nhiên, do mưa lũ nên dưa hấu của Qúy khách bị hỏng hết nên không thể thu hoạch được để bán, bà T đòi lại tiền đã đưa trước đó.
Căn cứ tại Khoản 1 Điều 441 Bộ luật dân sự 2015 quy định về thời điểm chuyển rủi ro như sau: “Bên bán chịu rủi ro đối với tài sản trước khi tài sản được giao cho bên mua, bên mua chịu rủi ro đối với tài sản kể từ thời điểm nhận tài sản, trừ trường hợp có thỏa thuận khác hoặc luật có quy định khác.”
Theo đó, địa điểm giao hàng hóa là dưa hấu của nhà Quý khách có địa điểm giao hàng xác định tại ruộng dưa của nhà Quý khách, bên mua là bà T sẽ nhận dưa hấu và cho người thu hái rồi vận chuyển đi. Tuy nhiên, đến hẹn để giao hàng hóa do hai bên thỏa thuận thì dưa hấu đã không còn hoặc bị hỏng không thể thu hái và bán được nên bên chịu rủi ro đối với dưa hấu là hàng hóa mua bán này là Quý khách.
Đồng thời, tại Điều 62 Luật thương mại 2005 quy định về thời điểm chuyển quyền sở hữu hàng hóa như sau: “Trừ trường hợp pháp luật có quy định khác hoặc các bên có thỏa thuận khác, quyền sở hữu được chuyển từ bên bán sang bên mua kể từ thời điểm hàng hóa được chuyển giao”
Theo đó, nếu hai bên Quý khách và bà T không có thỏa thuận nào khác thì quyền sở hữu đối với số dưa hấu đó vẫn chưa được chuyển giao cho bà T vì dưa hấu đó chưa được chuyển giao cho bà T. Do vậy, Quý khách vẫn là chủ sở hữu và chịu rủi ro đối với số dưa hấu bị hỏng đó.
Căn cứ tại điểm b, Khoản 1, Điều 294 Luật thương mại 2005 quy định xảy ra sự kiện bất khả kháng thì được miễn trách nhiệm đối với hành vi vi phạm. Theo quy định tại Điều 156 Bộ luật dân sự 2015 quy định về sự kiện bất khả kháng như sau: “Sự kiện bất khả kháng là sự kiện xảy ra một cách khách quan không thể lường trước được và không thể khắc phục được mặc dù đã áp dụng mọi biện pháp cần thiết và khả năng cho phép”
Theo đó, sự kiện bất khả kháng ở đây là do mưa lũ. Tuy nhiên không thể tính tình trạng không thể lường trước và dùng mọi biện pháp cần thiết và khả năng cho phép để khắc phục khi mà Quý khách có thể theo dõi thông tin thời tiết, có mưa lũ thì phải thông báo cho bên mua để có thể thu hoạch sớm nghĩa là phải áp dụng các biện pháp trong khả năng để hạn chế mọi thiệt hại đến, không đủ được các điều kiện trên thì đó không được coi là sự kiện bất khả kháng
Như vậy, bà T có quyền đòi lại tiền đã giao cho Quý khách khi làm hợp đồng mua bán. Đồng thời, hàng hóa là số dưa hấu chưa được chuyển giao và số dưa hấu vẫn thuộc quyền sở hữu của Quý khách nên Quý khách phải trả lại số tiền đã nhận cho bà T hoặc Quý khách có thể thỏa thuận về việc giảm bớt số tiền vì thiệt hại xảy ra đến là do sự kiện mưa lũ, ngoài ý muốn của bạn.
Trên đây là ý kiến tư vấn của FDVN liên quan đến yêu cầu tư vấn của Qúy Khách trên cơ sở nghiên cứu các quy định pháp luật. Hy vọng ý kiến tư vấn của FDVN sẽ hữu ích cho Qúy Khách.
Theo Nguyễn Thị Lan Anh – Công ty Luật FDVN
…………..….
99 Nguyễn Hữu Thọ, Quân Hải Châu, thành phố Đà Nẵng
Luật sư tại Huế:
336 Phan Chu Trinh, thành phố Huế, Thừa Thiên Huế
Luật sư tại Quảng Ngãi:
359 đường Nguyễn Du, thành phố Quảng Ngãi, tỉnh Quảng Ngãi
Website: www.fdvn.vn www.fdvnlawfirm.vn www.diendanngheluat.vn www.tuvanphapluatdanang.com
Email: fdvnlawfirm@gmail.com luatsulecao@gmail.com
Điện thoại: 0935 643 666 – 0906 499 446
Fanpage LUẬT SƯ FDVN: https://www.facebook.com/fdvnlawfirm/
Legal Service For Expat: https://www.facebook.com/fdvnlawfirmvietnam/
TỦ SÁCH NGHỀ LUẬT: https://www.facebook.com/SayMeNgheLuat/
DIỄN ĐÀN NGHỀ LUẬT: https://www.facebook.com/groups/saymengheluat/